杏MAP导航

5 czerwca przypada rocznica za?o?enie Sekretariatu ds. Popierania Jedno?ci Chrze?cijan, ustanowionego przez ?wi?tego Jana XXIII w 1960r., który sta? si? Papiesk? Rad? w 1988r. Sze??dziesi?t lat temu kontekst ekumeniczny by? zupe?nie inny. Jak zdefiniowa? obecn? sytuacj? ekumeniczn? i dzisiejsze wyzwania?

W 1960r. ruch ekumeniczny w oficjalnej formie w Ko?ciele katolickim by? jeszcze w powijakach. W ci?gu ostatnich sze??dziesi?ciu lat mia?y miejsce liczne spotkania i dialogi, które przynios?y wiele pozytywnych rezultatów. Jednak?e prawdziwy cel ruchu ekumenicznego, a mianowicie przywrócenie jedno?ci Ko?cio?a, wci?? nie zosta? osi?gni?ty. Obecnie jednym z najwi?kszych wyzwań jest brak naprawd? solidnego konsensusu w sprawie celu ruchu ekumenicznego. Jest zgoda co do potrzeby jedno?ci, ale nie ma zgody co do formy, jak? ta jedno?? powinna przybra?. Potrzebna jest wspólna wizja, która jest niezb?dna dla jedno?ci Ko?cio?a. W rzeczywisto?ci, kolejne kroki mo?na stawia? dopiero wtedy, gdy mamy jasno wytyczony cel.

        Droga ekumeniczna jest cz?sto definiowana jako ?wymiana darów”. Jak w ci?gu sze??dziesi?ciu lat Ko?ció? katolicki zmieni? si? dzi?ki ekumenizmowi? Jakie dary nasz Ko?ció? ofiarowa? innym chrze?cijanom?

Za t? definicj? kryje si? przekonanie, ?e ka?dy Ko?ció? mo?e wnie?? w?asny wk?ad w dzie?o przywracania jedno?ci. Od Ko?cio?ów i Wspólnot Ko?cielnych zrodzonych z Reformacji Ko?ció? katolicki nauczy? si? przede wszystkim centralnej roli S?owa Bo?ego w ?yciu Ko?cio?a, w celebracjach liturgicznych i w my?leniu teologicznym. O?ywi?a si? w nas ?wiadomo??, ?e wiara rodzi si? ze s?uchania S?owa Bo?ego i ?e ewangelia Jezusa Chrystusa musi by? w centrum Ko?cio?a. Od Ko?cio?ów prawos?awnych, jak wielokrotnie podkre?la? Papie? Franciszek, mo?emy nauczy? si? wiele o synodalno?ci w ?yciu Ko?cio?a i kolegialno?ci biskupów. Ze swojej strony Ko?ció? katolicki mo?e wnie?? jako szczególny dar do dialogu ekumenicznego dowarto?ciowanie powszechno?ci Ko?cio?a. Poniewa? Ko?ció? katolicki ?yje w interrelacji pomi?dzy jedno?ci? Ko?cio?a powszechnego a wielo?ci? ko?cio?ów lokalnych, mo?e dobrze zilustrowa?, ?e jedno?? i wielo?? nie s? sobie przeciwstawne, lecz przeciwnie wspieraj? si? nawzajem, równie? w ekumenizmie.

        Ekumenizm d??y do pe?nej komunii mi?dzy wszystkimi chrze?cijanami. Co konkretnie zosta?o zrobione?

Wszystkie wysi?ki i dzia?ania ekumeniczne musz? s?u?y? przywracaniu jedno?ci chrze?cijan; od czasu do czasu trzeba si? upewni?, ?e faktycznie zmierzaj? one do tego celu. Jest to szczególnie wa?ne dla dialogu mi?o?ci, to znaczy sta?ej troski o piel?gnowanie przyjaznych relacji pomi?dzy ró?nymi Ko?cio?ami. Dialog ten pozwoli? przezwyci??y? wiele uprzedzeń z przesz?o?ci i pog??bi? wzajemne zrozumienie. Równie wa?ny jest dialog prawdy czyli analiza teologiczna spornych zagadnień, które w historii doprowadzi?y do podzia?ów. W dialogach teologicznych wy?oni?o si? z rosn?c? jasno?ci?, ?e to, co nas jednoczy, jest wi?ksze od tego, co nas dzieli. Wreszcie, nale?y przypomnie? jako aspekt podstawowy ekumenizm duchowy, to znaczy g??bokie i konsekwentne przylgni?cie wszystkich wiernych do s?ów kap?ańskiej modlitwy Jezusa, ?aby wszyscy byli jedno”. Ta modlitwa podtrzymuje w nas ?yw? ?wiadomo??, ?e jedno?? Ko?cio?a odpowiada woli Pana.

        W tych dniach obchodzimy równie? 25. rocznic? encykliki ?w. Jana Paw?a II ?Ut unum sint”, opublikowanej 25 maja 1995 r. Czy to wa?na encyklika dla ruchu ekumenicznego?

Jej znaczenie le?y przede wszystkim w fakcie, ?e po raz pierwszy w historii Papie? napisa? encyklik? po?wi?con? ekumenizmowi. Wraz z ni?, trzydzie?ci lat po zakończeniu Soboru, Jan Pawe? II przypomnia?, ?e Ko?ció? katolicki ?wszed? nieodwo?alnie na drog? ekumenicznych poszukiwań” (UUS 3), i ?e wszyscy cz?onkowie Ko?cio?a s? zobowi?zani na mocy wiary do uczestnictwa w ruchu ekumenicznym. Uwa?am, ?e na szczególn? uwag? zas?uguje tak?e inna zaskakuj?ca inicjatywa Papie?a. Maj?c z jednej strony ?wiadomo??, ?e pos?uga Piotrowa stanowi jedn? z najwi?kszych przeszkód na drodze przywracania jedno?ci, z drugiej za? strony b?d?c przekonanym, ?e pos?uga biskupa Rzym ma konstytutywne znaczenie dla jedno?ci Ko?cio?a, Papie? Jan Pawe? II zaprosi? ca?? wspólnot? ekumeniczn? do zaanga?owania si? w ?braterski i cierpliwy dialog” na temat prymatu biskupa Rzymu, w celu znalezienia takiej formy jego sprawowania, ?która nie odrzucaj?c bynajmniej istotnych elementów tej misji, by?aby otwarta na now? sytuacj?”, a mianowicie, ?e ?b?dzie mo?liwe wype?nianie uznawanej przez jednych i drugich pos?ugi mi?o?ci” (UUS 95-96). Moim zdaniem jest to bardzo obiecuj?ca inicjatywa, która zosta?a podj?ta przy ró?nych okazjach przez Papie?a Benedykta XVI i Papie?a Franciszka.

        Od momentu powstania Dykasterii kolejni papie?e poczynili wielkie wysi?ki w kwestii  ekumenicznej. Jak w kilku s?owach zdefiniowa? konkretny wk?ad ka?dego z nich?

Przede wszystkim powinni?my by? wdzi?czni, ?e wszyscy papie?e od Soboru, okazali otwarte serce dla dzie?a ekumenizmu oraz ?e zachowana zosta?a mi?dzy nimi niezmierna ci?g?o?? i spójno??. Papie? Jan XXIII doskonale zdawa? sobie spraw?, ?e przywrócenie jedno?ci chrze?cijan ma fundamentalne znaczenie dla odnowy Ko?cio?a katolickiego. Papie? Pawe? VI znacz?co przyczyni? si? do przyj?cia przez Sobór dekretu o ekumenizmie ?Unitatis redintegratio”. By? Papie?em wielkich gestów ekumenicznych, szczególnie wobec Prawos?awia i Wspólnoty Anglikańskiej, i by? pierwszym Papie?em, który odwiedzi? ?wiatow? Rad? Ko?cio?ów. Papie? Jan Pawe? II by? przekonany, ?e trzecie tysi?clecie b?dzie musia?o stawi? czo?a wielkiemu zadaniu przywrócenia utraconej jedno?ci, i widzia? niezmiern? pomoc w ?wiadectwie m?czenników nale??cych do ró?nych Ko?cio?ów, którzy dzi?ki darowi w?asnego ?ycia ju? do?wiadczyli jedno?ci. Dla Papie?a Benedykta XVI ekumenizm, w swym najg??bszym wymiarze, jest kwesti? wiary, a zatem podstawowym obowi?zkiem nast?pcy Piotra. Dla Papie?a Franciszka istotne jest, aby ró?ne wspólnoty ko?cielne sz?y razem drog? jedno?ci, poniewa? jedno?? ro?nie gdy pod??a si? razem. Tak?e on podkre?la znaczenie ekumenizmu krwi.

        Aby uczci? t? podwójn? rocznic?, Papieska Rada opublikuje w tym roku Vademecum ekumeniczne dla biskupów. Dlaczego ten nowy dokument?

Pos?uga powierzona biskupowi jest pos?ug? jedno?ci w jego diecezji oraz jedno?ci mi?dzy jego Ko?cio?em lokalnym a Ko?cio?em powszechnym. Lecz ma równie? istotne znaczenie dla ekumenizmu. Pos?ug? duszpastersk? biskupa nale?y rozumie? szerzej ni? tylko pos?ug? jedno?ci jego ko?cio?a, tak, aby obejmowa?a ona równie? ochrzczonych niekatolików. Dlatego w lokalnych ko?cio?ach to biskupi diecezjalni ponosz? g?ówn? odpowiedzialno?? za jedno?? chrze?cijan. Vademecum ma na celu pomóc biskupom lepiej zrozumie? ich odpowiedzialno?? ekumeniczn? i prze?o?y? j? na praktyk?. Vademecum jest tak zaprojektowane, aby przedstawia? nowo mianowanym biskupom ich szczególne obowi?zki wynikaj?ce z faktu, ?e maj? oni towarzyszy? wszystkim cz?onkom Ko?cio?a w ich zaanga?owaniu w ruchu ekumenicznym.

        Inn? inicjatyw? Papieskiej Rady na t? rocznic? jest publikacja magazynu Acta ?cumenica, który stanowi wzbogacon? kontynuacj? biuletynu Information Service / Service d’Information  wydawanego od ponad pi??dziesi?ciu lat. Jaki jest cel tego czasopisma?

Wielu wiernych ma dzi? wra?enie, ?e ekumenizm utkn?? w martwym punkcie. W du?ej mierze wra?enie to wynika z faktu, ?e nie posiadaj? oni wystarczaj?cej wiedzy na temat rozwoju i post?pu ekumenizmu. Dlatego wa?ne s? dzia?ania maj?ce na celu wdra?anie w ?ycie najwa?niejszych osi?gni?? ekumenicznych. Dotyczy to zw?aszcza dokumentów wypracowywanych i publikowanych przez komisje ekumeniczne. Jak wiadomo, nieczytane dokumenty s? ma?o przydatne. Magazyn Acta Oecumenica ma na celu u?atwienie takiej recepcji, poprzez dostarczanie informacji na temat ekumenicznego zaanga?owania Papie?a Franciszka oraz dzia?alno?ci Papieskiej Rady ds. Popierania Jedno?ci Chrze?cijan, a tak?e poprzez prezentowanie g?ównych dokumentów dialogów ekumenicznych. Czasopismo chce równie? wspiera? formacj? ekumeniczn?, która ma fundamentalne znaczenie dla przysz?o?ci.

        Ekumenizm realizuje si? przede wszystkim w spotkaniach i dialogu. Jak obecny kryzys spowodowany pandemi? koronawirusa wp?ywa na codzienn? prac??

Ekumenizm ?yje dzi?ki dialogom oraz bezpo?rednim, osobistym kontaktom. Obecnie nie jest to ?atwo osi?galne. Z powodu ograniczeń spowodowanych pandemi? koronawirusa nie mo?emy ani przyjmowa? go?ci ekumenicznych tutaj w Rzymie ani podró?owa? w celu spotkania przedstawicieli innych ko?cio?ów. Dialogi ekumeniczne napotykaj? ogromne trudno?ci, gdy s? prowadzone zdalnie przy u?yciu ?biura domowego”. Z drugiej strony, trudna sytuacja tej chwili przyczynia si? do zbli?enia pomi?dzy Ko?cio?ami chrze?cijańskimi, które znalaz?y si? w tej samej ?odzi. By?o to na przyk?ad widoczne, gdy Papie? Franciszek zaprosi? wszystkie Ko?cio?y chrze?cijańskie, aby przy??czy?y si? do niego w celu wspólnego odmówienia Ojcze Nasz 25 marca, w intencji  zakończenia pandemii. Na list, w którym przes?a?em zaproszenie Ojca ?wi?tego do g?ów  Ko?cio?ów chrze?cijańskich, wi?kszo?? odbiorców odpowiedzia?a bardzo szybko, wyra?aj?c wdzi?czno?? za t? inicjatyw?. To pokaza?o mi, jak g??bokimi sta?y si? w mi?dzyczasie stosunki ekumeniczne oraz jak dalece mo?na je pog??bi? w bardzo trudnych sytuacjach. Ale oczywi?cie b?dziemy bardzo szcz??liwi, gdy znów b?dziemy mogli spotyka? si? osobi?cie z naszymi rozmówcami i prowadzi? dialogi.

        Równie? Ksi?dz Kardyna? wkrótce b?dziecie obchodzi? rocznic?: 1 lipca 2010r. zosta? mianowany przez Papie?a Benedykta XVI Przewodnicz?cym Papieskiej Rady ds. Popierania Jedno?ci Chrze?cijan. Jaki jest bilans tych lat?

Przede wszystkim jestem zaskoczony szybkim up?ywem czasu. Uwa?am, ?e ta praca nie zawsze jest ?atwa, ale bardzo pi?kna i ubogacaj?ca. Jestem wdzi?czny Papie?owi Benedyktowi XVI za powierzenie mi tej funkcji a Papie?owi Franciszkowi za potwierdzenie mnie na niej. Przez wszystkie te lata mog?em bra? udzia? i wnie?? mój wk?ad w ró?ne wydarzenia i liczne inicjatywy ekumeniczne dwóch Papie?y. Wiele si? nauczy?em i wielokrotnie do?wiadczy?em, ?e w pracy ekumenicznej to, co otrzymujemy, jest wi?ksze ni? to, co mo?emy da?. Jestem ?wiadomy, ?e zasadniczo jest tylko jeden sprawca ekumenizmu, którym jest Duch ?wi?ty; my, tak zwani ekumeni?ci, jeste?my tylko jego instrumentami, mniej lub bardziej s?abymi. Dlatego po dziesi?ciu latach nie s?dz?, ?e nale?y do mnie robienie podsumowań. Ta skromna rocznica jest raczej stosown? okazj?, aby dzi?kowa? Duchowi ?wi?temu i prosi? go, by kontynuowa? ekumeniczn? drog?, umo?liwiaj?c nam podejmowanie w?a?ciwych kroków, które jeden po drugim, b?d? nas przybli?a? coraz bardziej do jedno?ci Ko?cio?a.