杏MAP导航

Svitlana Dukhovych – Watykan

Dzi? przypada 34. rocznica niepodleg?o?ci Ukrainy od ówczesnego Zwi?zku Sowieckiego. 24 sierpnia 1991 roku zosta?a ona og?oszona na mocy aktu przyj?tego przez parlament ukraiński, a 1 grudnia tego samego roku potwierdzona w referendum, w którym ponad 90 procent obywateli opowiedzia?o si? za. By? to prze?om, który zmieni? tak?e rol? Ko?cio?a greckokatolickiego, do 1989 roku dzia?aj?cego w podziemiu. Potwierdza to w rozmowie z Vatican News arcybiskup wi?kszy kijowsko-halicki, Swiatos?aw Szewczuk.

Svitlana Dukhovych: Jak zmieni?a si? rola Ko?cio?a greckokatolickiego wraz z odzyskaniem niepodleg?o?ci Ukrainy w 1991 roku?

Abp Swiatos?aw Szewczuk: Nie tylko w czasach podziemia, w okresie Zwi?zku Sowieckiego, ale tak?e wcze?niej, gdy nie istnia?o jeszcze państwo ukraińskie, Ko?ció? by? dla narodu jedyn? struktur? spo?eczn?, która go reprezentowa?a. Tak by?o w czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów, pó?niej w Imperium Austriackim, Imperium Rosyjskim, a nast?pnie w II Rzeczypospolitej. Ko?ció? by? cz?sto jedynym g?osem w obronie narodu ukraińskiego, wype?niaj?c rol?, która normalnie nale?y do państwa, zw?aszcza w obszarze praw obywateli.

Papie? Leon XIV i abp Swiatos?aw Szewczuk   (@VATICAN MEDIA)

Ko?ció? greckokatolicki zawsze wspiera? pragnienie narodu, by utworzy? w?asne państwo, tak?e i przede wszystkim po to, aby przekaza? odpowiedzialno?? cywiln?, które dot?d sam podejmowa?, prawdziwemu rz?dowi. Odegra? niezwykle wa?n? rol? w historii, zw?aszcza na pocz?tku rozpadu Zwi?zku Sowieckiego i u zarania niepodleg?ej Ukrainy. Kontynuowa? wcielanie zasad katolickiej nauki spo?ecznej, wed?ug których tak?e w nowej rzeczywisto?ci niezale?nego państwa podstawowe by?o bronienie godno?ci osoby ludzkiej, promowanie poczucia odpowiedzialno?ci, dobra wspólnego i w?asnej to?samo?ci. W latach 90. Ko?ció? ukraiński odegra? kluczow? rol? w transformacji spo?eczeństwa postsowieckiego — z postkolonialnego w demokratyczne. By? naprawd? Mater et magistra — matk? i nauczycielk?, wychowawczyni? w?asnego narodu.

24 sierpnia, gdy Ukraina ?wi?tuje Dzień Niepodleg?o?ci, mija tak?e dok?adnie trzy i pó? roku od rozpocz?cia rosyjskiej inwazji. W tym dramatycznym okresie Ko?ció? w Ukrainie nieustannie by? przy narodzie, nios?c pomoc humanitarn? i duchow?. Czego Ko?ció? sam nauczy? si? w tym do?wiadczeniu?

Nauczyli?my si? bardzo wielu rzeczy, ale mo?e potrzeba jeszcze czasu, aby w pe?ni poj?? wydarzenia, które od pocz?tku wojny wstrz?sn??y ka?dym obywatelem Ukrainy. Mo?na jednak wskaza? kilka istotnych zjawisk. Przede wszystkim byli?my ?wiadkami formowania si? nowego spo?eczeństwa obywatelskiego i politycznego. Mój poprzednik, kard. Lubomyr Huzar, mówi?, ?e podzia?y w Ukrainie nie wynikaj? z j?zyka, pochodzenia etnicznego czy wyznania, ale z tego, kto kocha Ukrain?, a kto jej nienawidzi. To sta?o si? jasne od pocz?tku tej wojny. Dlatego inwazja ujawni?a to?samo?? naszego narodu.

Innym wa?nym zjawiskiem jest to, ?e ta nowa to?samo?? jest inkluzywna. Ukraińcami czuj? si? dzi? nie tylko osoby nale??ce do narodu ukraińskiego w sensie etnicznym, kulturowym czy j?zykowym, lecz wszyscy, którzy broni? niepodleg?ej Ukrainy: ?ydzi, muzu?manie ró?nych narodowo?ci, Ukraińcy, Rosjanie, Polacy, W?grzy, Grecy — ka?dy, kto ?yje dzi? w Ukrainie, broni ojczyzny i wspó?tworzy to?samo?? ukraińsk? w sposób otwarty.

Nigdy nie powiedziano i nigdy nie zostanie powiedziane: ?Ukraina dla Ukraińców”. Nikt nie musi broni? praw mniejszo?ci etnicznych czy religijnych w Ukrainie. Ta inkluzywna to?samo?? wp?ywa tak?e na funkcjonowanie Ko?cio?ów chrze?cijańskich. Na przyk?ad w dzia?alno?ci charytatywnej Ko?ció? nigdy nie pyta: ?Do jakiego Ko?cio?a nale?ysz? Jak? masz narodowo???”. Pomoc jest dla wszystkich.

Ta solidarno??, zakorzeniona w chrze?cijańskiej to?samo?ci, dzi? obejmuje wszystkich i stanowi sekret ukraińskiej odporno?ci i zdolno?ci do stawiania czo?a atakom z zewn?trz. W historii zawsze bywa tak, ?e naród jednoczy si? w do?wiadczeniu wspólnym. Ta wojna jest w?a?nie takim do?wiadczeniem, bo rosyjski pocisk nie rozró?nia mi?dzy prawos?awnymi i katolikami, chrze?cijanami, muzu?manami czy ?ydami. Wszyscy jeste?my jednakowo ranieni i wszyscy potrzebujemy uzdrowienia. To wspólne do?wiadczenie — cho? tragiczne — da?o narodowi ukraińskiemu okazj? do wzrostu w jedno?ci.

Dzi? Dzień Niepodleg?o?ci prze?ywany jest jako dzień jedno?ci narodowej, która prowadzi do powstania wspólnego projektu spo?ecznego: rozwoju Ukrainy, odbudowy powojennej, Ukrainy silniejszej, o to?samo?ci wyra?niejszej, potwierdzonej t? tragedi? — to?samo?ci naprawd? europejskiej.

Jakie s? refleksje Ksi?dza Arcybiskupa dotycz?ce ostatnich mi?dzynarodowych wysi?ków, by zakończy? wojn? w Ukrainie?

Wiem, ?e wyra?am my?l narodu: istnieje wielka nadzieja, ?e te mi?dzynarodowe dzia?ania, podejmowane tak?e na najwy?szym szczeblu przywództwa ?wiatowego, doprowadz? w końcu do zatrzymania tej ?lepej i absurdalnej wojny. Gdy mówi si?, ?e wojna jest ?bezsensowna”, to naprawd? tak jest. Dla narodu ukraińskiego obrona dzi? jest kwesti? ?ycia lub ?mierci. Ale kiedy do obrony militarnej do??czaj? inne dzia?ania — dyplomatyczne, gospodarcze — wtedy naród staje si? coraz bardziej zdolny, by przetrwa? i si? broni?.

Co wi?cej, zwykli ludzie dostrzegaj?, ?e nigdy wcze?niej nie by?o tak silnej mi?dzynarodowej presji na Rosj?, by przesta?a zabija? Ukraińców. W ostatnim tygodniu widzieli?my, jak wszyscy przywódcy państw europejskich wspólnie z naszym prezydentem pojawili si? w Waszyngtonie, aby wesprze? gwarancje bezpieczeństwa państwa ukraińskiego. To pokazuje, ?e Europa widzi Ukrain? jako cz??? kontynentu pod wzgl?dem kulturowym i gospodarczym. Ukraina ju? jest cz??ci? europejskiej rzeczywisto?ci i to w?a?nie tutaj rozstrzyga si? przysz?o?? zjednoczonej Europy.

Prze?ywamy Rok Jubileuszowy po?wi?cony nadziei, a wiemy, ?e nie chodzi o zwyk?y optymizm. Na czym opiera si? nadzieja, któr? Ko?ció? powinien dawa? spo?eczeństwu ukraińskiemu w tym dramatycznym czasie?

Do wszystkich tych ludzkich wysi?ków, tak?e mi?dzynarodowych, my, chrze?cijanie, zawsze dodajemy to, co stanowi nasz? to?samo??: modlitw? i wiar? w Boga. Nie ufamy jedynie w?asnym si?om, ale do?wiadczamy, ?e Pan, moc Bo?a, objawia si? dzi? w tym zranionym narodzie — i to jest fundament nadziei chrze?cijańskiej. Nasza nadzieja jest w Bogu, a kto pok?ada nadziej? w Bogu, nigdy si? nie zawiedzie. Ta nadzieja jest pewniejsza ni? jakiekolwiek uk?ady mi?dzyludzkie. Dlatego Ukraina si? modli. Wiara w Boga odnawia nasze ludzkie zdolno?ci, zw?aszcza do czynienia dobra.

Chc? przypomnie? s?owa mojego poprzednika, kard. Huzara, ?e kiedy czynimy dobro, jeste?my naprawd? silni. Kto dzi? chce do?wiadczy? swojej si?y, mo?e to zrobi? czyni?c dobro tym, którzy go potrzebuj?, narodowi i państwu. Czyni? dobro to tak?e zwyci??a? zm?czenie i odnajdywa? w sobie nowe si?y ludzkie i chrze?cijańskie. Dlatego do ludzkich dzia?ań naród ukraiński dodaje nadziej? chrze?cijańsk?, która nie zawodzi.

Czy chcia?by Ksi?dz Arcybiskup co? jeszcze doda??

Chcia?bym skorzysta? z okazji, aby podzi?kowa? przede wszystkim narodom Europy, które coraz lepiej rozumiej?, ?e wszystko, co dzieje si? dzi? w Ukrainie, dotyczy tak?e ich spo?eczeństw, Ko?cio?ów i projektów budowy Europy bezpiecznej, Europy pokoju, kultury i rozwoju. Pragn? te? podzi?kowa? chrze?cijanom Europy i ca?ego ?wiata, bo odczuwamy wielk? solidarno?? Ko?cio?ów lokalnych na wszystkich kontynentach. Ostatnio otrzymali?my list od Konferencji Episkopatu Brazylii, a tak?e od Ko?cio?ów niekatolickich, zw?aszcza prawos?awnych i protestanckich.

Dlatego dzi?kuj? wszystkim chrze?cijanom ?wiata, wszystkim ludziom dobrej woli, którzy okazuj? nam szacunek i solidarno?? w sposób konkretny i namacalny, uczestnicz?c w projektach humanitarnych wspieraj?cych Ukrain?, równie? w perspektywie odbudowy naszego kraju. Jeste?my wdzi?czni za modlitw?, bo wiemy, ?e modlitwa jest naprawd? niezwyk?? si??, która nas podtrzymuje i pomaga nam ?y? w tych dramatycznych warunkach.