杏MAP导航

Tomasz Zielenkiewicz

Film zosta? przyj?ty z ogromnym aplauzem publiczno?ci w Rzymie. By?o wiele rado?ci i wzruszenia.

Pi?cioodcinkowy fabularyzowany serial dokumentalny opowiada o wydarzeniach zwi?zanych z sam? bitw?, jak i d?ugiej drodze, któr? przebyli ?o?nierze genera?a Andersa. ?Serial pokazuje ca?? t? drog?, w jaki sposób polscy ?o?nierze tam si? znale?li. Dla wielu ludzi dzisiaj to jest niezrozumia?e, nie znaj? tej historii. Kim oni byli? Jak tam trafili? Jak? drog? przeszli przez Zwi?zek Sowiecki, Iran, Afryk?, by wyl?dowa? we W?oszech? Jak to si? sta?o, o co walczyli i co si? potem z nimi sta?o? Tego dowiedz? si? z serialu” – powiedzia? Radiu Watykańskiemu – Vatican News Adam Pleskaczyński, dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN.

?Historia bardzo skomplikowana, bardzo ciekawa”

Serial, jak wskazuje Adam Pleskaczyński, opowiada histori? niezwykle z?o?on? i fascynuj?c?. ?Pokazuje walki nie tylko o Monte Cassino, ale i pó?niejsze batalie. Produkcja ma unikaln? warto??, gdy? si?ga po ?wiadectwa ostatnich uczestników walk oraz cz?onków ich rodzin. Wypowiada si? te? du?a grupa specjalistów z Zachodu, historyków brytyjskich, zachodnioeuropejskich” – wymienia.

Jednym z poruszaj?cych w?tków jest historia amerykańskiego weterana, który jako dziecko by? wywieziony na Syberi?. ?Matka mówi do dziewi?ciolatka: Id?, daj? ci chleb... i masz szuka? ojca, który jest w Armii Andersa. I on wychodzi stamt?d i jemu si? to udaje. Trudno a? to poj??” – opowiada? Adam Pleskaczyński, podkre?laj?c traumatyczne do?wiadczenia zes?ańców, którzy pó?niej stawali w szeregach 2. Korpusu.

Trzy perspektywy: Polska, ?wiat i w?oska ziemia

Re?yser i autor scenariusza serialu Tomasz ?ysiak w rozmowie z Vatican News wyja?ni?, ?e produkcja jest projektem specyficznym, realizowanym z kilku kluczowych perspektyw. Pierwsza to perspektywa polska. ?Opowiadamy histori? ?o?nierzy II Korpusu. Histori?, która de facto zaczyna si? 1 i 17 wrze?nia 1939 roku. I gdyby nie by?o tego pocz?tku, trudno by?oby zrozumie?, co to za ?o?nierze” – t?umaczy? ?ysiak. Serial ukazuje nie tylko szlak bojowy, ale etos i warto?ci, które ?o?nierze Andersa nie?li w ?wiat.

?To, co ?o?nierze Andersa ze sob? nie?li, to pewna wiadomo??, pewna informacja dla ?wiata, kim my Polacy byli?my, jeste?my, jaka by?a II Rzeczpospolita” – mówi? re?yser. Podkre?li?, ?e byli to ludzie, którzy przeszli przez ?dom niewoli”, ?ziemi? przekl?t?, zamarzni?t?” – Syberi? i Kazachstan – by sta? si? wolnymi ?o?nierzami nios?cymi ?wiadectwo o zbrodniczych systemach totalitarnych. Serial przypomina równie? mniej znane epizody, jak bezinteresown? pomoc polskich ?o?nierzy miejscowej ludno?ci podczas ich w?drówki przez Bliski Wschód. ?Bywa?o tak, ?e sta? kocio? z zup? i zaraz obok naszych wojskowych ustawia?a si? kolejka biednych Arabów. Przyje?d?ali oficerowie brytyjscy i mówili: ?Nie wolno, jedzenie tylko dla ?o?nierzy”. A nasi odpowiadali: ?Nieprawda, my si? b?dziemy dzieli? ze wszystkimi, bo tacy jeste?my” – opowiada? Tomasz ?ysiak.

Druga perspektywa to wymiar mi?dzynarodowy bitwy, jednej z najci??szych i najkrwawszych kampanii II wojny ?wiatowej. ?Genera? Harold Alexander doliczy? si? w swoich wspomnieniach, ?e dowodzi? 21 nacjami” – przypomnia? re?yser. Polacy, Nowozelandczycy, Amerykanie, Hindusi, Brytyjczycy, Francuzi, Kanadyjczycy, Po?udniowi Afrykanie, Japończycy (walcz?cy po stronie aliantów) – to tylko niektóre z narodów, które przelewa?y krew w górach masywu Monte Cassino od stycznia do maja 1944 roku. ?Postanowili?my zrobi? film, który b?dzie opowiada? nie tylko o Polakach”. W serialu wykorzystano m.in. poruszaj?ce ?wiadectwo weterana amerykańskiej 36. Dywizji Piechoty, którego pluton zosta? zdziesi?tkowany podczas prób forsowania rzeki Gari. ?Z jego plutonu dos?ownie kilku ludzi ocala?o... Tak ci??kie by?y te walki”.

Trzecia perspektywa to wra?liwo?? na sprawy w?oskie i wspó?czesny kontekst miejsca. ?Pojechali?my w wiele wa?nych miejsc... id?c ?ladami nie tylko Polaków, ale te? innych armii. Wsz?dzie spotykali?my W?ochów i oni w niesamowity sposób nam pomagali” – podkre?la? re?yser. Serial zawiera wspó?czesne uj?cia z pola bitwy, w tym zdj?cia lotnicze wykonane dronami, kontrastuj?ce spokój dzisiejszego Monte Cassino z piek?em sprzed 80 lat. ?Tam ziemia ci?gle jeszcze oddycha dawn? bitw?” – opisywa? re?yser.

Decyzja Andersa: ?Je?eli ju?, to tam!”

Decyzj? gen. W?adys?awa Andersa o zaanga?owaniu polskich si? do zdobycia tej ?twierdzy nie do zdobycia” genera? podj?? szybko. ?Anders mia? 15 minut na podj?cie decyzji. Tak, je?eli ju? to tam. Je?eli nam si? uda, to ca?y ?wiat b?dzie o nas mówi?” – opowiada? Adam Pleskaczyński. By?a nadzieja, ?e ten heroiczny czyn wzmocni pozycj? Polski na arenie mi?dzynarodowej i poruszy sumienia Zachodu wobec sowieckiej dominacji. ?By?o przekonanie, ?e mo?e nam to pomo?e uniezale?ni? si? od sowietów. Tak si? nie sta?o... Natomiast to pi?kna karta w naszej historii okupiona strat? najlepszych z najlepszych” – mówi? Dyrektor BEN IPN, dodaj?c, ?e w?ród poleg?ych byli cz?sto wykszta?ceni, m?odzi patrioci.

Dystrybucja i dziedzictwo

?Monte Cassino – Szlak Nadziei” zosta? zrealizowany z my?l? o mi?dzynarodowej widowni. Premiera w?oska odb?dzie si? w Ankonie 18 lipca. ?W wersji polskiej b?dzie on pokazywany przede wszystkim m?odym ludziom w ca?ej Polsce za po?rednictwem oddzia?ów IPN w ca?ej Polsce” – zapowiedzia? Dyrektor BEN. Prowadzone s? równie? rozmowy dotycz?ce udost?pnienia serialu na jednej z platform streamingowych. ?Ta formu?a filmu, czyli serial, najbardziej nadaje si? do tego, ?eby pokazywa? go na jakiej? platformie telewizyjnej” – doda? Adam Pleskaczyński.

(Autor jest pracownikiem Polskiego Radia S.A. w likwidacji)