杏MAP导航

Tomasz Zielenkiewicz

W prezentacji wystawy wzi?li udzia? Marsza?ek Senatu Ma?gorzata Kidawa-B?ońska, senator Halina Bieda i senator Kazimierz Micha? Ujazdowski. Dr Andrzej Jerie, dyrektor Centrum Historii Zajezdnia w rozmowie z Radiem Watykańskim – Vatican News podkre?la?, jak wa?ne by?o Or?dzie biskupów polskich do niemieckich z 1965 roku i jak wyj?tkowa jest ekspozycja. ?Po raz pierwszy uda?o nam si? pokaza? te trzy wa?ne dokumenty razem. Jest to r?kopis autorstwa arcybiskupa Boles?awa Kominka, orygina? listu biskupów polskich do biskupów niemieckich podpisany 18 listopada 1965 roku w Rzymie i odpowied? biskupów niemieckich, która te? powsta?a w Rzymie. To dla nas bardzo wa?ny moment, ?e w tak presti?owym miejscu, tak istotnym dla polskiego ?ycia politycznego spo?ecznego, mo?emy mówi? o tym przes?aniu” – zaznaczy?.

Uczestnicy prezentacji wystawy (Tomasz ZIelenkiewicz)

R?kopis nie zawiera wielu skre?leń, pasja autora wyra?a si? w stylu – dodaje Andrzej Jerie. ?Z tego co wiemy, powsta? w ci?gu jednego dnia, w klasztorze Sióstr El?bietanek pod Rzymem, w Fiuggi. Ostateczna wersja, któr? zredagowali biskupi, a potem podpisali, ró?ni si? od r?kopisu niewiele. Jest tam tylko kilka korektorskich zmian. Samo sformu?owanie «przebaczamy i prosimy o przebaczenie» pojawia si? wcze?niej w nauczaniu arcybiskupa Kominka w innych kontekstach. To jest zatem jego oryginalna my?l, która wyros?a z serca, z prze?ycia, równie? z jego do?wiadczenia ?yciowego. To jest cz?owiek pogranicza, cz?owiek, który wyrós? na ?l?sku. J?zyk niemiecki by? jego drugim j?zykiem, takim, którym pos?ugiwa? si? w swobodny sposób. Najwa?niejsze jednak by?o z?amanie schematu Polaka i Niemca, jako odwiecznych wrogów, ?e to nie musi determinowa? naszej przysz?o?ci. I to jest jedno z wa?niejszych przes?ań tego listu” – zaznacza.

Biskup pomocniczy archidiecezji wroc?awskiej Maciej Ma?yga w rozmowie z Radiem Watykańskim podkre?li?, jak wa?ne jest przes?anie polskich biskupów. ?Moje ulubione miejsce w tym li?cie to jest s?ynne zdanie - «przebaczamy i prosimy o przebaczenie», ale ono si? zaczyna innymi s?owami, gdzie kard. Kominek, a w?a?ciwie trzeba powiedzie?, ?e biskupi polscy, bo to by?o wspólne dzie?o, mówi? o duchu, bardzo ludzkim i bardzo chrze?cijańskim. W?a?nie z niego ten list si? narodzi?. Zatem pojednanie, owszem, jest czym?, czego bardzo chcemy, ale musi by? jaka? gleba i to jest to jest w?a?nie ten duch, ?wiat warto?ci bardzo ludzkich i zarazem bardzo chrze?cijańskich” – podkre?li?.

Wystawa b?dzie w kolejnych dniach prezentowana w Muzeum Jana Paw?a II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie, a nast?pnie w kilku miejscach w Niemczech, mi?dzy innymi w Berlinie. Dokumenty pokazywane b?d? te? w 60. rocznic? wystosowania listu we Wroc?awiu.

Wystawa w Senacie RP (Tomasz Zielenkiewicz)

Pod koniec Soboru Watykańskiego II biskupi polscy wystosowali or?dzie do biskupów niemieckich, w których pad?o s?ynne zdanie ?przebaczamy i prosimy o przebaczenie”. Autorem tych s?ów by? Boles?aw Kominek, arcybiskup wroc?awski. Or?dzie z 18 listopada 1965 r. stanowi?o prze?omowy gest pojednania po zniszczeniach II wojny ?wiatowej. Wys?ane zosta?o przez 34 polskich hierarchów, w tym prymasa Stefana Wyszyńskiego i abpa Karola Wojty??, z inicjatywy bpa Boles?awa Kominka. Adresaci otrzymali zaproszenie do uczestnictwa w obchodach Milenium Chrztu Polski oraz modlitwy o pokój.  

Or?dzie odczytano w ko?cio?ach diecezjalnych w dniach 15–16 grudnia 1965 r. na mocy komunikatu Sekretariatu Episkopatu. W Polsce spotka?o si? ono z gwa?town? krytyk? ze strony w?adz komunistycznych, które obawia?y si? jakiegokolwiek zbli?enia z Zachodem.

(Autor jest pracownikiem Polskiego Radia S.A. w likwidacji)