杏MAP导航

Cz?onkowie Rady przypominaj?, ?e katolicy, a tak?e osoby, którym le?y na sercu dobro Ojczyzny, ?powinni w swoim akcie wyborczym kierowa? si? zasadami, które ?ycie indywidualne i spo?eczne czyni? godnym i szcz??liwym”. Zwracaj? uwag?, ?e zasady te wskazywa? w swoim nauczaniu ?w. Jan Pawe? II.

Pomoc? w rozeznaniu, jak g?osowa?, mo?e by? tak?e przygotowane przez Rad? KEP ds. Spo?ecznych  z 21 wrze?nia 2023 roku.

BP KEP

Publikujemy pe?ny tekst komunikatu:

Wybory w demokracji zobowi?zaniem do odpowiedzialno?ci

Komunikat Rady Konferencji Episkopatu Polski ds. Spo?ecznych
z okazji rocznicy og?oszenia encykliki Centesimus Annus 
oraz w zwi?zku ze zbli?aj?cymi si? wyborami prezydenckimi w Polsce

W encyklice Centesimus Annus, któr? Jan Pawe? II og?osi? 1 maja 1991 roku, czyli na pocz?tku transformacji spo?eczno-politycznej w Polsce, Ojciec ?wi?ty ukaza? istotne zasady funkcjonowania państwa demokratycznego. W kontek?cie zbli?aj?cych si? kolejnych wyborów prezydenckich, Rada Konferencji Episkopatu Polski ds. Spo?ecznych pragnie przypomnie? nauczanie papie?a Polaka zawarte w tej encyklice, ma ono bowiem wymiar uniwersalny i wci?? pozostaje aktualne i zobowi?zuj?ce.

W encyklice tej papie? podkre?la: ?Ko?ció? docenia demokracj? jako system, który zapewnia udzia? obywateli w decyzjach politycznych” i kontrolowaniu w?asnych rz?dów. Jednocze?nie przestrzega, ?e demokracja nie mo?e ?sprzyja? powstawaniu w?skich grup kierowniczych, które dla w?asnych partykularnych korzy?ci albo dla celów ideologicznych przyw?aszczaj? sobie w?adz? w państwie”. Demokracji nie nale?y redukowa? wy??cznie do procedur wyborczych – trzeba dostrzec i urzeczywistnia? jej istotne strukturalne elementy (CA 46).

 Zasadnicze elementy systemu demokratycznego, wed?ug Jana Paw?a II, to:

1. Godno?? osoby ludzkiej

Pierwszym i podstawowym elementem systemu demokratycznego jest uznanie
i poszanowanie godno?ci ka?dego cz?owieka. Autentyczna demokracja, która winna by? celem d??eń politycznych ?mo?liwa jest tylko w oparciu o poprawn? koncepcj? osoby ludzkiej”. Papie? naucza: ?po?ród wszystkich stworzeń, tylko cz?owiek jest osob?, podmiotem ?wiadomym i wolnym, stanowi?c w ten sposób o?rodek i szczyt wszystkiego, co istnieje na ziemi”. Osobie ludzkiej przys?uguje wi?c najwy?szy zakres suwerenno?ci i szacunku ze wzgl?du na to, kim jest. Systemy polityczne, które neguj? godno?? osoby, najcz??ciej deformuj? istot? demokracji i przyczyniaj? si? do tworzenia wspó?czesnych totalitaryzmów (CA 44).

2. Niezbywalne prawa cz?owieka

W?ród podstawowych praw cz?owieka, na pierwszym miejscu papie? wymienia prawo do ?ycia, ?którego integraln? cz??ci? jest prawo do wzrastania pod sercem matki od chwili pocz?cia”. Inne wymieniane prawa to: prawo do ?ycia w rodzinie, prawo do pracy, prawo do wolno?ci religijnej i obywatelskiej. Realizacja tych praw jest mo?liwa tylko w państwie praworz?dnym, gdzie ?najwy?sz? w?adz? ma prawo, a nie samowola cz?owieka”. Zatem, wymogiem demokracji jest ?zdrowa teoria Państwa” (CA 44, 46).

3. Wolno?? i prawda

Papie? przypomina?, ?e Ko?ció? zabiega o uznanie i uszanowanie wolno?ci i prawdy. Wolno?? jest w pe?ni dowarto?ciowana jedynie poprzez przyj?cie prawdy. Wolno?? bez prawdy traci swoj? tre?? i prowadzi do chaosu moralnego. Taka wolno?? mo?e zniszczy? ka?de dobro wspólne i samego cz?owieka. (CA 46)

Papie? podkre?la tak?e, ?e podwa?anie roli i mocy obiektywnej prawdy mo?e skutkowa? powa?nymi zagro?eniami dla ?ycia politycznego, a zatem samej demokracji. ?Je?li si? nie uznaje prawdy transcendentnej, triumfuje si?a w?adzy i ka?dy d??y do maksymalnego wykorzystania dost?pnych mu ?rodków, do narzucenia w?asnej korzy?ci czy w?asnych pogl?dów, nie bacz?c na prawa innych”. Gdy nie uznaje si? prawdy o cz?owieku, ?to ?ycie publiczne ulega wp?ywom interesów i si?, a demokracja traci sens”. Wówczas cz?owiek jest szanowany tylko na ile nie zagra?a egoistycznym celom innych osób (CA 44, 46, 47).

4. Troska o warto?ci i dobro wspólne

Podstaw? systemu demokratycznego s? warto?ci, które wynikaj? z poszanowania godno?ci osoby ludzkiej. Partie polityczne nie mog? stawia? siebie ponad warto?ciami, nie uznaj?c obiektywnego kryterium dobra i z?a. W tym miejscu nale?y przypomnie? s?owa papie?a: ?Historia uczy, i? demokracja bez warto?ci ?atwo przemienia si? w jawny lub zakamuflowany totalitaryzm” (CA 46).

Cz?owiek przeznaczony jest do ?ycia wspólnotowego. Państwo jako wspólnota ludzi, aby mog?o si? rozwija?, potrzebuje odpowiednich warunków. Szlachetne cele winny by? rozpatrywane i realizowane w oparciu o kryterium sprawiedliwo?ci, prawdy, etyki i godno?ci cz?owieka, a nie wed?ug sprawczej i finansowej si?y ró?norakich grup czy partii (CA 46).

Bior?c pod uwag? przemy?lenia i rady papie?a Jana Paw?a II, w zwi?zku ze zbli?aj?cymi si? wyborami na urz?d Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Rada Konferencji Episkopatu Polski ds. Spo?ecznych zach?ca do jak najliczniejszego w nich udzia?u tak, by w powszechny i odpowiedzialny sposób wskaza? osob? godn? tego politycznie wa?nego stanowiska. Katolicy, a tak?e inne osoby, którym le?y na sercu dobro Ojczyzny, powinni w swoim akcie wyborczym kierowa? si? zasadami, które ?ycie indywidualne i spo?eczne czyni? godnym i szcz??liwym. Te zasady w swoim nauczaniu wskazywa? ?w. Jan Pawe? II.

Pomoc? w rozeznaniu, jak g?osowa?, mo?e by? tak?e przygotowane przez Rad? KEP ds. Spo?ecznych Vademecum wyborcze katolika opublikowane na stronach Konferencji Episkopatu Polski 21 wrze?nia 2023 roku: . Zach?camy do zapoznania si? z tym dokumentem.

Przypominamy równie?, ?e udzia? w wyborach jest nie tylko powinno?ci? obywatelsk?, ale te? obowi?zkiem katolika i ka?dego zatroskanego o dobro wspólne.

Bp Marian Florczyk
Przewodnicz?cy Rady Konferencji Episkopatu Polski ds. Spo?ecznych

Warszawa, 2 maja 2025 roku