Beethoven: Spotkanie w Warszawie
Marco di Battista - Warszawa
Zaufanie do ludzko?ci, heroizm rozumiany jako skrajne d??enie do dialogu mi?dzy tym, co ró?ne - te tematy twórczo?ci Beethovena s? dzi? niesamowicie aktualne. Ka?dego roku po?wi?cony jest im Wielkanocny Festiwal im. Ludwiga van Beethovena, organizowany w Warszawie.
Beethoven i poezja
Tematem wybranym na tegoroczn? edycj? Festiwalu jest relacja kompozytora z wielk? poezj?, która jest obecna w wielu jego dzie?ach. Pocz?wszy od IX Symfonii, z tekstem Friedricha Schillera, któremu nieprzypadkowo po?wi?cono koncert inauguracyjny 6 kwietnia, wykonany przez NFM Wroc?awsk? Orkiestr? Filharmoniczn?.
Jednym z najintensywniejszych momentów festiwalu, by? koncert w czwartek 10 kwietnia w Sali Koncertowej Filharmonii Narodowej w Warszawie.
Program rozpocz?? si? od Uwertury Leonora nr 3 op. 72b i zakończy? si? Muzyk? do dramatu Egmont Wolfganga Goethego op. 84. Pierwszy utwór zosta? napisany do Fidelia, jednak uznany za zbyt d?ugi i skomplikowany, by otworzy? oper?, sta? si? samodzielnym utworem, który zyska? ogromn? sympati? zarówno publiczno?ci, jak i muzyków.
Zachowuje temat Florestana, tr?bk?, która oznacza wyzwolenie spod tyranii; to prawdziwa podró? od niewoli do wolno?ci. To ta sama droga, któr? pod??a Fidelio, ale tutaj wyra?ona tylko za pomoc? d?wi?ków, z rezultatem, który jest niemal?e poematem symfonicznym i który fascynowa? dyrygentów takich jak Hans von Bülow i Gustav Mahler.
Posta? goethe’owska jest tego samego wymiaru, co Florestan: wolno?? i uczciwo?? to jego dwa sta?e punkty odniesienia. Bohater, hrabia Egmont, zosta? ?ci?ty przez Hiszpanów w 1568 roku. Beethoven powraca do tekstu i podsumowuje go, ale dodaje co? wa?nego. Mimo ?mierci bohatera, utwór kończy si? Symfoni? Zwyci?stwa: po zakończonym dramacie kompozytor chce uczci? idee wolno?ci, które przetrwaj? tyranie.
Penderecki: Most mi?dzy Wschodem a Zachodem
Mi?dzy tymi dwoma beethovenowskimi arcydzie?ami, tego samego wieczoru, wys?uchali?my Symfonii nr 6 "Chinesische Lieder" na baryton, erhu i orkiestr? Krzysztofa Pendereckiego. Dzie?o, ukończone w 2017 roku po d?ugiej gestacji, jest prawdziwym mostem mi?dzy Wschodem a Zachodem, opartym na tym, co jest dla nas najwa?niejsze i od czego wszyscy zale?ymy: naturze.
Pierwsza definicja kompozytora dla tej symfonii brzmia?a: ?Elegia dla umieraj?cego lasu”. Wybór niemieckiej wersji tekstów nie wynika? tylko z kooperacji z Filharmoni? w Dre?nie, ale jest kolejnym odniesieniem do Pie?ni Ziemi Mahlera: symfonii pie?ni. Motyw przewodni natury przeobra?a si? w przemijalno?? ludzkiego gatunku, z fina?em, który niesie humanistyczne przes?anie, doskonale kontynuuj?ce te beethovenowskie: zaufanie do ludzko?ci i zrozumienie przez dzielenie si? uczuciami.
Wtr?cenia erhu, chińskiego instrumentu strunowego, pojawiaj? si? w kluczowych momentach. Wydaj? si? improwizowane, ale w rzeczywisto?ci zosta?y napisane przez Pendereckiego i s? swego rodzaju podsumowaniem tego, co wykona?a orkiestra i baryton.
?wietni wykonawcy koncertu, to Dirk Kaftan, prowadz?cy Beethovenorchester Bonn. Soli?ci - sporan Christina Landshamer, baryton Thomas Bauer z Joann? Kravchenko na erhu i Franzem Tscherne, pasjonuj?cym narrator w Egmoncie.
Wspó?praca z W?oskim Instytutem
W pi?tek 11 kwietnia, dzi?ki wspó?pracy z W?osk? Instytucj? Kultury w Warszawie, wzi?li?my udzia? w nowoczesnej inscenizacji w formie pó?scenicznej Wertera Johannesa Simona Mayra. Opera jest parodi? Wertera Goethego, w któr? wprowadzono posta? Giorgio, nauczyciela o z?o?liwych planach, który zostaje zdemaskowany i dos?ownie wyrzucony na końcu, co, oczywi?cie, ma radosny fina?.
O Mayrze napisano wiele, to kompozytor o wielkiej renomie, który cz?sto jest wspomniany jedynie jako nauczyciel Gaetana Donizettiego.
Koncertowe zakończenie opery, które celebruje uczciwo??, powraca – cho? w bardzo ró?ny sposób – do pozamuzycznego beethovenowskiego motywu, który wielokrotnie wspominali?my.
W?oski Instytut Kultury jest partnerem Festiwalu beethovenowskiego od wielu lat i, naturalnie, melodramat jest najlepszym kluczem do po??czenia ?wiata muzyki z literatur?. Jak powiedzia? nam Fabio Troisi, dyrektor w?oskiej instytucji w Warszawie, opera w?oska w Polsce jest uwielbiana, a w ca?ym kraju jest wiele instytucji operowych i teatrów operowych o wysokim poziomie, od Bia?egostoku po Wroc?aw.
Polacy kochaj? w?osk? oper?
?W?oskie opery s? najcz??ciej wystawiane” – kontynuuje Troisi. ?Mówimy oczywi?cie o mistrzach, o wielkich kompozytorach jak Verdi czy Puccini. Ale nie tylko: w tym przypadku mamy oper? rzadko wykonywan?, rzadko w??czan? do repertuaru, co sprawia, ?e tym bardziej si? cieszymy, poniewa? to oznacza, ?e polska publiczno?? potrafi doceni? co?, czego nie spodziewa?a si? zobaczy?. Cz?sto w Italii narzeka si?, ?e instytucje nie maj? odwagi, by proponowa? co? nietypowego. Tutaj, widocznie, uda?o si? to zrobi? i jeste?my z tego bardzo dumni.”
Wykonawcami Wertera byli Orkiestra Filharmonii Poznańskiej pod dyrekcj? ?ukasza Borowicza, sopran Katarzyna Drelich (Carlotta), mezzosopran Zuzanna Nalewajek (Paolina, s?u??ca Carlotty), tenorzy - Krystian Krzeszowiak (Werter) i Krzysztof Lachman (Alberto, m?? Carlotty), bas Tomasz Kumi?ga (Giorgio) oraz bas Nazar Mykulyak (s?u??cy Wertera). Na klawesynie gra?a Natalia Hy?ak.
Porównanie Kadysz
Festiwal, który w tej edycji wybra? oryginalny plakat przedstawiaj?cy m?odego wio?larza p?yn?cego na skrzypcach, zakończy si? 18 kwietnia koncertem, który porówna Kaddish Leonarda Bernsteina i Kadysz Pendereckiego z Orkiestr? Filharmonii Warszawskiej pod dyrekcj? Christopha Königa.
Wiele informacji o festiwalu mo?na znale?? na stronie beethoven.or.pl
Ostatnie s?owo pochwa?y nale?y si? El?biecie Pendereckiej, niezast?pionej promotorce festiwalu.
Dzi?kujemy, ?e przeczyta?a?/e? ten artyku?. Je?li chcesz by? na bie??co zapraszamy do zapisania si? na newsletter klikaj?c tutaj.
