Papie? Franciszek, dwana?cie lat rozpoczynania proces¨®w, nowych impuls¨®w i otwartych drzwi
Salvatore Cernuzio ¨C Watykan
Pontyfikat Jorge Maria Bergolio by? pierwszym pod wieloma wzgl?dami. By? on pierwszym papie?em z zakonu jezuitów; pierwszym Papie?em pochodz?cym z Ameryki ?aci¨½skiej; pierwszym, który przyj?? imi? Franciszek bez liczby porz?dkowej; pierwszym wybranym, gdy poprzednik wci?? ?y?; pierwszym, który zamieszka? poza Pa?acem Apostolskim; pierwszym, który odwiedzi? kraje, gdzie jeszcze nie by? ?aden Papie? ¨C od Iraku po Korsyk? ¨C; pierwszym, który podpisa? Deklaracj? Braterstwa z jednym z najwi?kszych autorytetów islamskich.
By? tak?e pierwszym Papie?em, który powo?a? Rad? Kardyna?ów do rz?dzenia Ko?cio?em, przyzna? role odpowiedzialno?ci kobietom i ?wieckim w Kurii, zwo?a? synod, w którym pocz?tkowo uczestniczy? lud Bo?y, zniós? sekret papieski w sprawach przest?pstw seksualnych oraz usun?? kar? ?mierci z Katechizmu.
Ponadto, by? pierwszym, który kierowa? Ko?cio?em w czasach, gdy na ?wiecie nie toczy si? jedna wielka wojna, lecz wiele konfliktów ¨C ma?ych i du?ych, rozgrywanych na ró?nych kontynentach. Wojna, która ?zawsze jest pora?k?¡±, jak powtarza? w ponad 300 apelach, nawet wtedy, gdy ju? jego g?os milkn??, i która zdominowa?a wszystkie ostatnie publiczne wypowiedzi w zwi?zku z wojn? na Ukrainie i konfliktami na Bliskim Wschodzie.
Rozpocz?cie procesów
Papie? Franciszek prawdopodobnie nie chcia?by, aby poj?cie ?pierwszo?ci¡± wi?za?o si? z jego pontyfikatem, który w ci?gu tych 12 lat nie mia? na celu osi?ganie rekordów czy uzyskiwanie ?pierwsze¨½stw¡±, lecz inicjowanie procesów. Procesów b?d?cych w toku, zako¨½czonych lub odleg?ych, procesów prawdopodobnie nieodwracalnych, tak?e dla tych, którzy zasi?d? na tronie Piotrowym po nim. Dzia?ania te generuj? ?nowe dynamiki¡± zarówno w spo?ecze¨½stwie, jak i w Ko?ciele ¨C jak napisa? w tzw. ?mapie drogowej¡± swojego pontyfikatu, czyli w adhortacji apostolskiej Evangelii Gaudium. Zosta?a ona napisana z my?l? o spotkaniach, wymianie i kolegialno?ci.
Z kra¨½ców ?wiata
?Rozpocznijmy t? drog?, biskupie i ludu¡± ¨C takie by?y pierwsze s?owa wypowiedziane przez Papie?a z Loggii B?ogos?awie¨½stw, zaraz po wyborze 13 marca 2013 roku. Do zgromadzonych na Placu ?w. Piotra 76-letni papie?, wybrany z ?kra¨½ców ?wiata¡±, zwróci? si? z pro?b? o b?ogos?awie¨½stwo. Wspólnie z lud?mi chcia? odmówi? Zdrowa? Maryjo. A mówi? w j?zyku w?oskim, którego dot?d nie u?ywa? na co dzie¨½, zwa?ywszy na to, ?e rzadko odwiedza? Rzym i by? gotów spakowa? walizki zaraz po konklawe.
Nast?pnie pragn?? pozdrowi? ludzi. Uda? si? wi?c do parafii ?w. Annyw Watykanie, jak równie? Bazyliki Santa Maria Maggiore, zawierzaj?c si? Matce Bo?ej czczonej jako ta, która jest ratunkiem ludu rzymskiego ¨C Salus Populi Romani. Maryja sta?a si? opiekunk? jego pontyfikatu, której niezmiennie oddawa? ho?d w najwa?niejszych momentach. I w?a?nie w tej bazylice Franciszek chcia? mie? swój grób.
Pasterz w?ród ludzi
Papie? wyra?a? na ró?ne sposoby ch?? bycia blisko ludzi. Robi? to poprzez wizyty u pracowników watyka¨½skich biur, podczas Pi?tków Mi?osierdzia w Jubileuszowym Roku Mi?osierdzia 2016 w miejscach marginalizacji i wykluczenia, poprzez celebracje Wielkiego Czwartku w wi?zieniach, domach opieki i o?rodkach przyjmuj?cych migrantów, a tak?e w trakcie podró?y po parafiach rzymskich przedmie?? oraz niespodziewane wizyty i telefony. Ukazywa? to tak?e w ka?dej swojej apostolskiej podró?y ¨C pocz?wszy od pierwszej wizyty w Brazylii w 2013 roku, odziedziczonej po Benedykcie XVI, której niezapomnianym momentem by? kadr, gdy papamobile utkn??o po?ród t?umu.
Pierwszy papie? w Iraku
Franciszek odby? 47. mi?dzynarodowych pielgrzymek, zorganizowanych w odpowiedzi na wydarzenia, które tam mia? miejsce, na zaproszenia w?adz lub wynikaj?ce z pewnego wewn?trznego impulsu ¨C jak sam ujawni? podczas lotu powrotnego z Iraku. Przyk?adme tego jest w?a?nie Irak: trzy dni w marcu 2021 roku mi?dzy Bagdadem, Ur, Erbilem, Mosul? i Qaraqosh. Papie? odwiedzi? miejscowo?ci nadal nosz?ce widoczne blizny terrorystycznego dziedzictwa, z krwi? na murach i namiotach uchod?ców rozsianych wzd?u? ulic, w ?rodku pandemii Covid i w?ród ogólnych obaw o bezpiecze¨½stwo.
Podró?, odradzana przez wielu ze wzgl?du na zagro?enia zdrowotne oraz ryzyko ataków, odbyta zosta?a za wszelk? cen?. ?Najpi?kniejsz? podró?¡± ¨C jak zawsze podkre?la? Franciszek ¨C by? on pierwszym papie?em, który postawi? stop? na ziemi Abrahama, tam, gdzie Jan Pawe? II nie dotar?, oraz który odby? rozmow? z szyickim liderem, Al-Sistani.
?wi?te Drzwi w Bangui i najd?u?sza podró? po Azji Po?udniowo-Wschodniej oraz Oceanii
Determinacja popchn??a Franciszka do Iraku, podobnie jak w 2015 roku do Bangui ¨C stolicy Republiki ?rodkowoafryka¨½skiej, rozdartej wojn? domow?. W czasie tej wizyty le?a?y na ulicach cia?a ofiar. W afryka¨½skim kraju Franciszek otworzy? ?wi?te Drzwi Jubileuszu Mi?osierdzia. By?a to ceremonia pe?na wzrusze¨½. Jednocze?nie by? to symboliczny moment, bowiem Rok ?wi?ty zosta? otwarty nie w Rzymie, jak zazwyczaj, lecz w jednym z najbiedniejszych regionów ?wiata.
Podobn? determinacj? wykaza? Papie?, decyduj?c si? w wieku 87 lat na najd?u?sz? podró? swojego pontyfikatu. We wrze?niu 2024 roku odwiedzi? Indonezj?, Papu?-Now? Gwine?, Timor Wschodni i Singapur. Pi?tna?cie dni, dwa kontynenty, cztery strefy czasowe, 32 814 km przebyte samolotem ¨C cztery odr?bne ?wiaty, z których ka?dy reprezentowa? kluczowe tematy swego nauczania: braterstwo i dialog mi?dzyreligijny, peryferie i kryzys klimatyczny, pojednanie i wiar?, a tak?e bogactwo i rozwój s?u??cy walce z ubóstwem.
Od Lampedusy do Juby
Nie sposób pomin?? pierwszej wyprawy poza Rzym ¨C na ma?? wysp? Lampedusa, miejsce wielkich tragedii migracyjnych. Podobne przes?anie niós? w podwójnej wizycie na wyspie Lesbos (w 2016 oraz 2021 roku), gdzie odwiedza? kontenery i namioty uchod?ców.
W historii pontyfikatu znalaz?y si? tak?e wizyty w Ziemi ?wi?tej (2014); w Szwecji, w Lund (2016) z okazji obchodów 500. rocznicy reformacji lutera¨½skiej; w Kanadzie (2022), gdzie prosi? o przebaczenie ludno?ci tubylczej za winy przedstawicieli Ko?cio?a katolickiego. Nast?pnie, w 2023 roku, odby? wizyty w Demokratycznej Republice Konga oraz w Sudanie Po?udniowym ¨C ostatni etap wspólnie z arcybiskupem Canterbury Justinem Welby i moderatorem Zgromadzenia Ogólnego Ko?cio?a Szkockiego Ianem Greenshields, maj?ce podkre?li? ekumeniczn? wol? leczenia ran. Te same rany, o których apelowa? do liderów Sudanu Po?udniowego, zgromadzonych na dwudniowych rekolekcjach w Domu ?w. Marty, zako¨½czy? dramatycznym gestem ¨C poca?owaniem ich stóp.
Kuba i Stany Zjednoczone ¨C nowe rozdzia?y dyplomacji
W 2015 roku Franciszek odby? podró? do Kuby i Stanów Zjednoczonych, która symbolicznie opiecz?towa?a nawi?zanie stosunków dyplomatycznych mi?dzy tymi dwoma krajami. Historyczne wydarzenie, nad którym Papie? pracowa? przez miesi?ce, obejmowa?o wysy?anie listów do Baracka Obamy i Raúla Castro, zach?caj?c ich do ?rozpocz?cia nowego rozdzia?u¡±. To sam Obama publicznie podzi?kowa? Papie?owi. W Hawanie odby?o si? równie? spotkanie z patriarch? Cyrylem oraz podpisanie wspólnego o?wiadczenia, które mia?o wprowadzi? w ?ycie ?ekumenizm mi?o?ci¡± ¨C zobowi?zanie chrze?cijan do budowania bardziej braterskiej ludzko?ci. Zaanga?owanie to, kilka lat pó?niej, sta?o si? tragicznie aktualne, gdy wybuch?a wojna w sercu Europy.
Podpisanie Dokumentu o Braterstwie Ludzkim w Abu Dhabi
Nie mniej istotnym wydarzeniem by?a wizyta w Abu Dhabi w 2019 roku, podczas której Papie?, wspólnie z wielkim imamem Al-Tayebem, podpisa? dokument ?o braterstwie i przyja?ni spo?ecznej¡±. Akt ten by? kulminacj? ?odmro?enia¡± relacji z sunnickim uniwersytetem Al-Azhar. Uroczysto?? rozpocz??a si? u?ciskiem w Domu ?wi?tej Marty i zako¨½czy?a podpisaniem tekstu, który od razu sta? si? fundamentem dialogu islamsko-chrze?cija¨½skiego.
Encykliki
Do?wiadczenia, dialog i gesty zwi?zane z podró?am,i znalaz?y wyraz w dokumentach pontyfikatu. Cztery encykliki: pierwsza, ?Lumen Fidei¡±, po?wi?cona zagadnieniu wiary, opracowana wspólnie z Benedyktem XVI; nast?pnie ?Laudato si¡¯¡± ¨C apel o ?zmian? kursu¡± dla ?naszego wspólnego domu¡±, zdeptanego przez zmiany klimatyczne i eksploatacj?, maj?cy pobudzi? dzia?ania na rzecz wyeliminowania n?dzy oraz sprawiedliwego dost?pu do zasobów planety. Trzecia encyklika, ?Fratelli Tutti¡±, stanowi trzon magisterium i owoc Dokumentu z Abu Dhabi. G?osi ¨C jeszcze przed wybuchem kolejnych wojen ¨C ?e braterstwo jest jedyn? drog? ku przysz?o?ci ludzko?ci. Na koniec ?Dilexit Nos¡±, która ma na celu przypomnienie tradycji i aktualno?ci my?li o ?mi?o?ci ludzkiej i boskiej, p?yn?cej z serca Jezusa¡±, wysy?aj?c przes?anie do ?wiata zdaj?cego si? traci? serce.
Adhortacje apostolskie i Motu Proprio
Siedem adhortacji apostolskich ¨C od ju? wspomnianej ?Evangelii Gaudium¡± a? po ?C¡¯est la confiance¡±, wydanej z okazji 150. rocznicy urodzin ?w. Teresy od Dzieci?tka Jezus. Po?ród nich znajduj? si? równie? adhortacje posynodalne: ?Amoris Laetitia¡± (Synod o rodzinie); ?Christus Vivit¡± (Synod o m?odzie?y); ?Querida Amazonia¡± (Synod Amazonii); ?Gaudete et Exsultate¡± adhortacja dotycz?ca wezwania do ?wi?to?ci we wspó?czesnym ?wiecie oraz ?Laudate Deum¡±, naturalne przed?u?enie encykliki ?Laudato si¡¯¡±, uzupe?niaj?ce apel o konieczno?? reakcji na rzecz Matki Ziemi, zanim nast?pi ?punkt krytyczny¡±.
Natomiast prawie sze??dziesi?t dokumentów typu ?Motu Proprio¡± mia?o na celu reform? struktur Kurii Rzymskiej i terytorium diecezji rzymskiej, modyfikacj? Prawa Kanonicznego oraz porz?dku s?downiczego Watykanu, wprowadzaj?c bardziej rygorystyczne normy i procedury w walce z przest?pstwami seksualnymi. Przyk?adem jest ?Vos estis lux mundi¡± ¨C dokument, który zawiera wnioski, wskazówki i zalecenia szczytu dotycz?cego ochrony nieletnich w Watykanie, który si? odby? si? w lutym 2019 roku. To spotkanie stanowi?o wa?ny punkt dzia?a¨½ przeciwko pedofilii w?ród duchowie¨½stwa i przest?pstwom nie tylko o charakterze seksualnym, b?d?c jednocze?nie wyrazem woli Ko?cio?a, by dzia?a? zgodnie z prawd? i przejrzysto?ci? w duchu pokuty. Dzi?ki ?Vos estis lux mundi¡± Franciszek ustanowi? nowe procedury zg?aszania molestowania i przemocy oraz wprowadzi? koncepcj? odpowiedzialno?ci (accountability), zapewniaj?c, ?e biskupi i prze?o?eni b?d? musieli rozlicza? si? ze swoich dzia?a¨½.
Reforma Kurii
Papie? Franciszek nie zignorowa? rekomendacji kardyna?ów wyra?onych podczas kongregacji przed konklawe, domagaj?cych si? restrukturyzacji Kurii Rzymskiej, a szczególnie watyka¨½skich finansów, przez lata uwik?anych w skandale. To by? sta?y punkt jego troski podczas ca?ego pontyfikatu. Ju? na pocz?tku swej pos?ugi Papie? utworzy? Rad? Kardyna?ów, C9 (która z biegiem lat przekszta?ci?a si? w C6 i C8 w wyniku zmian jej cz?onków) ¨C ma?y ?senat¡±, który mia? wspiera? go w zarz?dzaniu Ko?cio?em uniwersalnym oraz pracowa? nad reform? Kurii Rzymskiej. Konsolidacja Dykasteriów oraz inne zmiany struktur organizacyjnych by?y wyra?nym sygna?em trwaj?cego procesu.
Kulminacyjnym krokiem by?a apostolska konstytucja ?Praedicate evangelium¡±, d?ugo oczekiwana, og?oszona w 2022 roku bez wcze?niejszych zapowiedzi, wprowadzaj?ca znacz?ce nowo?ci. W?ród nich znalaz?o si? utworzenie nowego Dycasterium ds. Ewangelizacji, bezpo?rednio kierowanego przez Papie?a, oraz zaanga?owanie ?wieckich ?w rolach zarz?dczych i odpowiedzialnych¡±. Na tej fali zmian warto wymieni? mianowanie pierwszego ?wieckiego prefekta, Paolo Ruffini w Dykasterii ds. Komunikacji, pierwszej kobiety b?d?cej w randze prefekta ¨C siostry Simony Brambilla w Dykasterii do spraw Instytutów ?ycia Konsekrowanego i Stowarzysze¨½ ?ycia Apostolskiego, oraz pierwszej kobiety b?d?cej Przewodnicz?c? Gubernatoratu Pa¨½stwa Watyka¨½skiego ¨C siostry Raffaelli Petrini.
Kobiety
Kobiety stanowi?y kolejny istotny w?tek pontyfikatu Jorge Maria Bergoglo na tronie Piotrowym. Papie?, bardziej ni? ktokolwiek inny, powierza? kobietom role o wysokim stopniu odpowiedzialno?ci, powo?a? dwie komisje zajmuj?ce si? badaniem roli diakonis, a tak?e nie przestawa? podkre?la? ?geniuszu¡± kobiecego oraz macierzy¨½skiego wymiaru Ko?cio?a (przypominaj?c, ?e ?Ko?ció? jest kobiecy¡±, bo jest wspólnot?, a nie jedynie instytucj?). Ustawia? kobiety rami? w rami? z kardyna?ami i biskupami przy sto?ach ostatniego Synodu o Synodalno?ci ¨C siostry zakonne, misjonarki, profesorki, ekspertki, teolo?ki ¨C którym da? po raz pierwszy prawo do g?osowania.
?Wszyscy, wszyscy, wszyscy¡±
Jest kolejny przyk?ad otwarcia, charakterystycznego dla Franciszka. Nie chodzi tu o gwa?towne zerwanie z przesz?o?ci? czy skoki, ani o tempo zbyt szybkie dla niektórych czy zbyt wolne dla innych. Chodzi o procesy. Procesy takie jak kwestia sakramentów rozwiedzionym, ponownie ?onatym, w kontek?cie postrzegania Eucharystii jako ?leku¡± dla grzeszników, a nie ?pokarmu dla doskona?ych¡±; przyjmowanie osób LGBTQ+ z zach?t? do blisko?ci duszpasterskiej, gdy? w Ko?ciele jest miejsce dla ?wszystkich, wszystkich, wszystkich¡±; ci?g?y dialog z przedstawicielami innych wyzna¨½ chrze?cija¨½skich i religii, po wiekach uprzedze¨½ i podejrze¨½, w duchu ?ekumenizmu krwi¡±. Spojrzenie skierowane na Chiny, wyra?one poprzez Umow? tymczasow? dotycz?c? mianowania biskupów, podpisan? w 2019 roku i trzykrotnie odnawian?, stanowi iskierk? dialogu, mimo potkni?? i wznowie¨½ w jej realizacji, ze ?szlachetnym narodem¡±, który Papie? pragn?? odwiedzi? przez wszystkie te lata, co by?o jego pragnieniem si?gaj?cym misyjnych aspiracji m?odo?ci.
Misyjno?? i synodalno??
Misyjno?? to kolejny kluczowy temat pontyfikatu Franciszka. W rzeczywisto?ci ?misyjno??¡± stanowi powtarzane wezwanie, obecne zarówno w tekstach, jak i homiliach, obok ?synodalno?ci¡± ¨C poj?cia, które wielokrotnie rozbrzmiewa?o przez te dwana?cie lat. Papie? po?wi?ci? synodalno?ci a? dwie sesje Synodu (w 2023 i 2024 roku), odnawiaj?c struktur? i funkcjonowanie zgromadzenia, zdaj?c sobie spraw? z konieczno?ci rozpocz?cia drogi synodalnej ?od do?u¡±, oraz powo?uj?c dziesi?? grup roboczych, by po zako¨½czeniu prac pog??bi? zagadnienia doktrynalne, teologiczne i duszpasterskie.
Biedni i migranci
Z tego pontyfikatu zapadn? w pami?? równie? wyra?enia, które ukszta?towa?y rzeczywisto?ci ko?cielne, polityczne i spo?eczne: ?kultura odrzucenia¡±, ?globalizacja oboj?tno?ci¡±, ?Ko?ció? ubogi dla ubogich¡±, ?Ko?ció? w ruchu¡±, ?duszpasterze pachn?cy owcami¡± oraz ?globalna etyka solidarno?ci¡±.
Pami?? o ubogich utrwali?a si? m.in. dzi?ki ustanowieniu w 2017 roku Dnia, który jest im po?wi?cony. Podczas tych dni Papie?a spotyka? si? na obiedzie z ubogimi w Auli Paw?a VI, gdzie siedzia? rami? w rami? z bezdomnymi.
Nauczanie o migrantach, wyra?one w czterech czasownikach: ?przyjmowa?, chroni?, promowa? i integrowa?¡±, pozosta?o programowym wskazaniem do stawienia czo?a ?jednej z najwi?kszych tragedii tego wieku¡±. Nie zabrak?o równie? wezwania do opracowania ?godnych kompromisów¡± jako rozwi?za¨½ konfliktów rozdzieraj?cych Europ?, Bliski Wschód i Afryk?.
Zaanga?owanie na rzecz pokoju
Konflikty, dr?cz?ce ?wiat w ostatnich latach, o których mówi? apelach i listach do nuncjuszy oraz narodów b?d?cych ofiarami przemocy, by?y ?agodzone poprzez wideorozmowy ¨C przede wszystkim codzienn? z parafi? w Gazie ¨C a tak?e poprzez misje kardyna?ów i wysy?k? niezb?dnych artyku?ów pierwszej potrzeby. ?Nie przypuszcza?em, ?e b?d? Papie?em w czasach wojny¡± ¨C wyzna? w pierwszym i jedynym podca?cie dla watyka¨½skich mediów z okazji dziesi?ciolecia swojego wyboru.
Pokój stanowi? sta?y cel pontyfikatu. Na jego rzecz Franciszek nieustannie wzywa? do modlitwy, inicjowa? Dni Postu i Modlitwy ¨C dla Syrii, Libanu, Afganistanu, Ziemi ?wi?tej ¨C anga?uj?cych wiernych z ka?dego zak?tka ?wiata; po?wi?ci? Rosj? i Ukrain? Niepokalanym Sercu Maryi w 2022 roku; organizowa? historyczne momenty, jak zasadzenie drzewa oliwkowego w Ogrodach Watyka¨½skich 8 czerwca 2014 roku, wspólnie z prezydentami Izraela ¨C Szimonem Peresem, oraz Palestyny ¨C Mahmoudem Abbasem.
W trosce o pokój Papie? podejmowa? równie? gesty wykraczaj?ce poza przyj?te obyczaje ¨C na przyk?ad, dzie¨½ po zrzuceniu pierwszej bomby na Kijów, wsiad? do samochodu i uda? si? do biura ambasadora rosyjskiego przy Stolicy Apostolskiej, Alexandra Avdeeva, podejmuj?c prób? nawi?zania kontaktu z prezydentem Putinem oraz zapewnienia gotowo?ci do mediacji.
Wielokrotnie Franciszek upomina? g?owy pa¨½stw i rz?dów, ostrzega? walcz?cych, ?e przed Bogiem b?d? musieli rozliczy? si? z ?ez rozlanych mi?dzy narodami, oraz pot?pia? kwitn?cy rynek broni, proponuj?c przeznaczenie wydatków na zbrojenia na stworzenie ?wiatowego Funduszu walcz?cego z g?odem. Wzywa? do budowania mostów, a nie murów oraz do stawiania dobra wspólnego ponad militarnymi strategiami. Cz?sto spotyka? si? z niezrozumieniem i krytyk?.
Innowacje
Papie? z Argentyny by? krytykowany, ale zawsze odpowiada? na fale sprzeciwu i przeciwstawne g?osy humorem, który ¨C jak podkre?la? ¨C ?najbardziej przybli?a do ?aski Bo?ej¡±. Franciszek zadawa? pytania, zadziwia?, a niekiedy wywo?ywa? zaskoczenie przez ?amanie tabu, obalanie starych protoko?ów i przyzwyczaje¨½, czy te? przez przekszta?cenie samej instytucji papieskiej ¨C poprzez swój ubiór, zmian? miejsca rezydowania, gesty i styl bycia oraz oryginalny styl duszpasterzowania. Pojawia? si? tak?e na ?ywo w transmisjach internetowych i programach telewizyjnych, korzysta? z konta X @Pontifex, dost?pnego w dziewi?ciu j?zykach, jako kana?u przekazuj?cego pilne i szeroko dost?pne komunikaty.
Trudne chwile i problemy zdrowotne
W tych bardzo intensywnych latach, z wyj?tkowo rzadkimi momentami odpoczynku (oraz rezygnacj? z tradycyjnej papieskiej rezydencji na wakacje w Castel Gandolfo), nie zabrak?o trudnych momentów. By?y to zarówno procesy s?dowe (na czele z d?ugotrwa?ym i skomplikowanym post?powaniem dotycz?cym zarz?dzania funduszami Stolicy Apostolskiej), jak i przypadku Vatileaks 2, skandale zwi?zane z nadu?yciami i korupcj?, czy publikacja ksi??ek pozbawionych ?szlachetno?ci i humanizmu¡±.
By?y tak?e trudno?ci zdrowotne: operacje w szpitalu Gemelli w 2021 oraz 2023 roku, ponowne hospitalizacje w tym samym szpitalu w 2023 roku z powodu komplikacji oddechowych, a tak?e przezi?bienia, grypy i bóle kolan, które zmusi?y go do korzystania z wózka inwalidzkiego przez ostatnie trzy lata.
Dane statystyczne
Wszystkie te trudno?ci nigdy nie przeszkodzi?y w intensywnej dzia?alno?ci i obecno?ci na licznych wydarzeniach. Oto kilka danych statystycznych: ponad 500 audiencji generalnych, dziesi?? konsystorzy powo?uj?cych 163 nowych kardyna?ów, którzy przywrócili Ko?cio?owi charakter uniwersalno?ci; ponad 900 kanonizacji (w tym trzech poprzedników: Jana XXIII, Jana Paw?a II oraz Paw?a VI); og?owienie roku ?ycia konsekrowanego (2015¨C2016), roku ?w. Józefa (2020¨C2021) oraz roku rodziny (2021¨C2022); cztery ?wiatowe Dni M?odzie?y ¨C w Rio de Janeiro, Krakowie, Panamie i Lizbonie. Dwa Jubileusze: nadzwyczajny Jubileusz Mi?osierdzia z 2016 roku oraz zwyczajny Jubileusz 2025, trwaj?cy pod has?em ?Pielgrzymi nadziei¡±.
Statio Orbis podczas pandemii Covid
Papie? Franciszek szuka? blisko?ci z szerok? publiczno?ci? tak?e poprzez wywiady, ksi??ki, przedmowy i autobiografie. Papie?, którego obraz zapadnie w pami?? nie tyle przez s?owa i liczne pisma, ile przez szczególn? scen?: samotny, kl?cz?cy, gdy pada? deszcz, w ciszy panuj?cej podczas lockdownu, z jedynym podk?adem d?wi?kowym ambulansów, przemierzaj?cy Plac ?wi?tego Piotra w czasie pandemii. To ?Statio Orbis¡± z 27 marca 2020 roku, gdy ?wiat, zamkni?ty w domach, ogl?da? na ?ywo starszego m??czyzn?, który zdawa? si? nosi? na swoich barkach ci??ar tragedii, obróconej do góry nogami codzienno?ci i przyzwyczaje¨½. Ludzko?? by?a przyt?oczona, lecz Papie? mówi? o nadziei. I o braterstwie: ?Zrozumieli?my, ?e wszyscy jeste?my na tej samej ?odzi ¨C wszyscy, cho? krusz?cy si? i zagubieni, jeste?my jednocze?nie powo?ani, by wios?owa? razem¡±.
Dzi?kujemy, ?e przeczyta?a?/e? ten artyku?. Je?li chcesz by? na bie??co zapraszamy do zapisania si? na newsletter klikaj?c tutaj.