杏MAP导航

ANDREA TORNIELLI
Jeste?my pogr??eni w ?cieniach zamkni?tego ?wiata”, ale jest kto?, kto nie pozwala ogarn?? si? ciemno?ci i nadal marzy, ma nadziej?, nie waha pobrudzi? sobie r?k, aby tworzy? braterstwo i przyja?ń spo?eczn?. Trzecia wojna ?wiatowa w kawa?kach ju? si? rozpocz??a, logika rynku oparta na zysku wydaje si? zwyci??a? nad dobr? polityk?, kultura wykluczenia zdaje si? dominowa?, krzyk ludów z powodu g?odu nie jest s?yszalny, ale jest kto?, kto wskazuje konkretn? drog?, aby zbudowa? inny ?wiat, bardziej ludzki.

Pi?? lat temu Papie? Franciszek opublikowa? encyklik? Laudato si’, wskazuj?c w oczywisty sposób na wzajemne zwi?zki istniej?ce pomi?dzy kryzysem ?rodowiskowym, kryzysem spo?ecznym, wojnami, migracjami oraz ubóstwem. I przedstawi? cel do osi?gni?cia: ten odnosz?cy si? do bardziej sprawiedliwego i szanuj?cego stworzenie systemu gospodarczego i spo?ecznego, który stawia?by w centrum cz?owieka jako stró?a matki ziemi, a nie pieni?dz podniesiony do poziomu absolutnego bo?ka. Dzisiaj poprzez now? encyklik? spo?eczn? Fratelli tutti, Nast?pca Piotra ukazuje konkretn? drog?, aby do tego celu doj??: uzna? si? za braci i siostry, poniewa? jeste?my bra?mi, dzie?mi, stró?ami jeden drugiego, wszyscy w tej samej ?odzi, jak w jeszcze w bardziej oczywisty sposób u?wiadomi?a pandemia. Droga, aby nie ulec pokusie postawy cz?owiek cz?owiekowi wilkiem, nowych murów, odizolowania, a spojrze? na ewangeliczn? ikon? Dobrego Samarytanina, tak bardzo aktualn? i poza wszelkimi schematami.

Droga wskazana przez Papie?a Franciszka opiera si? na or?dziu Chrystusa, który burzy wszelk? wrogo??. Chrze?cijanin jest w istocie wezwany do ?rozpoznania Chrystusa w ka?dym ludzkim istnieniu, aby zobaczy? go jako ukrzy?owanego w niepokojach opuszczonych i zapomnianych na tym ?wiecie, i zmartwychwsta?ego w ka?dym bracie, które staje na nogi”. Ale to or?dzie na temat braterstwa mo?e by? przyj?te, zrozumiane, podzielane tak?e przez wierz?cych m??czyzn i kobiety innych religii, podobnie jak zreszt? przez wiele kobiet i m??czyzn niewierz?cych.
Nowa encyklika jawi si? jako summa nauczania spo?ecznego Franciszka, i zbiera w systematyczny sposób ró?ne wskazania obecne w wypowiedziach pierwszych siedmiu lat pontyfikatu. ?ród?em i inspiracj? jest oczywi?cie ?Dokument o braterstwie ludzkim dla pokoju ?wiatowego i wspó?istnienia”, podpisany 4 lutego 2019 roku w Abu Zabi razem z Wielkim Imamem Al-Azhar Ahmadem Al.-Tayyibem. Z tej wspólnej deklaracji, kamienia milowego dialogu pomi?dzy religiami, Papie? ponownie kieruje wezwanie, aby przyj?? dialog jako drog?, wzajemn? wspó?prac? jako postaw? oraz obopólne poznanie jako metod? i kryterium.

By?oby jednak czym? ograniczaj?cym odczytanie nowej encykliki jedynie w kontek?cie dialogu mi?dzyreligijnego. Or?dzie Fratelli tutti odnosi si? w istocie do ka?dego z nas. I zawiera strony wnosz?ce ?wiat?o do zaanga?owania spo?ecznego i politycznego. Mo?e wydawa? si? paradoksalne, ?e to Biskup Rzymu, g?os na pustyni, podejmuje dzisiaj projekt dotycz?cy dobrej polityki. Polityki b?d?cej w stanie spe?ni? w?a?ciw? rol?, przez d?ugi czas zbyt podporz?dkowanej finansom i rynkowym mrzonkom o zapewnieniu wszystkim dobrobytu bez potrzeby w?a?ciwego zarz?dzania. Ca?y rozdzia? jest po?wi?cony post?powaniu rozumianemu jako s?u?ba i ?wiadectwo mi?o?ci, które karmi si? wielkimi idea?ami i planuje jutro, my?l?c nie o bie??cych zdobyczach wyborczych, ale o dobru wspólnym, a szczególnie o przysz?o?ci nowych pokoleń. W czasie, kiedy wiele krajów zamyka si?, w?a?nie Papie? formu?uje zaproszenie, aby nie traci? zaufania do instytucji mi?dzynarodowych, które oczywi?cie potrzebuj? reform, aby nie liczyli si? tylko najsilniejsi.

Po?ród najmocniejszych stron encykliki znajduj? si? te dotycz?ce pot?pienia wojny oraz odrzucenia kary ?mierci. Po linii Pacem in terris Jana XXIII, wychodz?c od realistycznego spojrzenia na katastroficzne skutki wielu konfliktów w ostatnich latach dla ?ycia milionów niewinnych osób, Franciszek przypomina, ?e dzisiaj bardzo trudne jest podtrzymywanie racjonalnych kryteriów powsta?ych w poprzednich wiekach, aby mówi? o mo?liwej ?wojnie sprawiedliwej”. Podobnie równie? wydaje si? nieusprawiedliwione i niedopuszczalne stosowanie ostatecznego wymiary kary, która powinna by? zniesiona w ca?ym ?wiecie.

Prawd? jest, jak zauwa?a Franciszek, ?e ?w obecnym ?wiecie poczucie przynale?no?ci do tej samej ludzko?ci uleg?o os?abieniu, podczas gdy marzenie o wspólnym budowaniu sprawiedliwo?ci i pokoju wydaje si? utopi? z innych czasów”. Ale istnieje potrzeba powrotu do marzenia, a szczególnie do realizacji razem tego marzenia. Zanim b?dzie za pó?no.