杏MAP导航

Federico Piana – Watykan

Nowy raport opublikowany przez ?wiatow? Rad? Ko?cio?ów i zatytu?owany ?Duchowo?? rdzennych ludów, prawa do ziemi i sprawiedliwo?? klimatyczna”, to mocny, a momentami wr?cz rozpaczliwy apel o zwrócenie uwagi na katastrof? ekologiczn?, której ludzko?? do?wiadcza w bezprecedensowym tempie, zw?aszcza w ostatnich latach.

Publikacja, opracowana przez Lori Ramson, doradc? ?wiatowej Rady Ko?cio?ów ds. rdzennych ludów, jest podsumowaniem seminarium naukowego, które odby?o si? w pa?dzierniku ubieg?ego roku. Podczas tego wydarzenia omówiono do?wiadczenia ludów rdzennych zwi?zane ze zmianami klimatycznymi i wp?ywem tych zmian na ?ycie spo?eczne oraz kulturowe lokalnych spo?eczno?ci.

Wielowymiarowe kryzysy

?Ludy rdzenne ?yj? i s? ?wiadkami spo?eczno?ci, które nieustannie borykaj? si? z licznymi wielowymiarowymi kryzysami: fal? zmian klimatycznych, systemow? przemoc? zwi?zan? z utrat? ziemi, rasizmem, ubóstwem i naruszeniami praw cz?owieka, które wci?? dotykaj? w?a?nie ich w nieproporcjonalnej skali” – napisa? we wst?pie do raportu pastor Peter Cruchle, dyrektor Komisji ds. Misji i Ewangelizacji ?RK.

Duchowny podkre?li? równie?, ?e wszystkie Ko?cio?y chrze?cijańskie mog? odegra? aktywn? rol? w zmianie sytuacji, pod warunkiem, ?e uznaj? konieczno?? rozliczenia si? z kolonialnej przesz?o?ci. Je?li chc? sta? si? wiarygodnymi i szczerymi rozmówcami, powinny za te b??dy przeprosi?, je?li tylko mia?y w nich swój udzia?.

G??bokie wi?zi z ziemi?

W pierwszej cz??ci raportu szczegó?owo opisane zosta?y relacje ludów rdzennych z ich ziemi?: ?To powi?zanie jest czym? wi?cej, ni? tylko fizyczn? wi?zi? – ma ono wymiar duchowy i kulturowy i jest kluczowe dla ich to?samo?ci. Metafora «p?powiny» doskonale oddaje t? relacj?, poniewa? rdzenni mieszkańcy postrzegaj? ziemi? jako ?ród?o ?ycia, po?ywienia i duchowego prowadzenia”.

Potrzeba harmonii i równowagi

W wielu rdzennych kulturach ziemia ma wymiar ?wi?to?ci, do tego stopnia, ?e liczne miejsca, znajduj?ce si? w przyrodzie, uznawane s? za absolutnie ?wi?te. ?Jest to wizja, która wyra?nie kontrastuje z zachodnim poj?ciem dominowania nad natur?, cz?sto prowadz?cym do jej eksploatacji i degradacji. Wizja ludów rdzennych priorytetowo traktuje równowag?, harmoni? i wzajemno?? wobec przyrody” – g?osi raport.

Przyk?adem jest lud Māori z Nowej Zelandii, których charakteryzuje przekonanie, nazywane ?kaitiakitanga”, mówi?ce o tym, ?e ludzie s? stra?nikami i opiekunami ziemi, a nie jej w?a?cicielami. Z kolei plemi? Navajo w Stanach Zjednoczonych kieruje si? zasad? ?hozhon”, która podkre?la znaczenie ?ycia w harmonii z natur?.

Te duchowe perspektywy staj? si? dzi? jeszcze cenniejsze, gdy ludzko?? zmaga si? ze skutkami degradacji ?rodowiska: ?Takie podej?cia mog? by? drogowskazem dla wspó?czesnych wysi?ków maj?cych na celu zaradzenie katastrofie, promuj?c zrównowa?one praktyki, które respektuj? naturalne granice Ziemi i stawiaj? zdrowie ?rodowiska ponad krótkoterminowe zyski” – czytamy w raporcie.

Niszczycielski wp?yw kolonializmu

Kolejnym interesuj?cym w?tkiem, poruszonym w raporcie, jest wp?yw kolonializmu nie tylko na sprawiedliwo?? spo?eczn?, ale i na ?rodowisko naturalne.

Podkre?la on, ?e odebranie rdzennym ludom prawa do ich ziemi sprawi?o, ?e zosta?y one zmuszone do funkcjonowania w narzuconych im obcych systemach prawnych i ekonomicznych. Wskutek tego marginalizacja ich tradycyjnych stylów ?ycia, utrata unikalnych praktyk kulturowych i duchowych oraz degradacja ?rodowiska spowodowana rabunkow? eksploatacj? zasobów.

Marginalizowane g?osy

Raport zwraca tak?e uwag? na przyczyny marginalizacji rdzennych g?osów w kwestii sprawiedliwo?ci klimatycznej: ?Jest to wynik kolonialnych postaw, które przez d?ugi czas odrzuca?y rdzenn? wiedz? jako prymitywn? lub gorsz? od zachodniej nauki. Jednak wraz z coraz wyra?niejszymi ograniczeniami zachodnich podej?? do zarz?dzania ?rodowiskiem ro?nie uznanie warto?ci rdzennych systemów wiedzy w rozwi?zywaniu z?o?onych problemów ekologicznych”.