杏MAP导航

Maria Milvia Morciano - Watykan

Rok Jubileuszowy w?a?nie si? rozpocz?? i wszystkie oczy zwrócone s? w stron? Rzymu, który szeroko otwiera swoje ?wi?te podwoje dla pielgrzymów i wiernych z ca?ego ?wiata. Ale nie tylko w Wiecznym Mie?cie znajduj? si? symbole, które maj? bardzo silny zwi?zek z Rokiem ?wi?tym. Znale?? je mo?na tak?e na wielu w?oskich szczytach: to pos?gi Odkupiciela, krzy?e lub kapliczki, rozsiane od pó?nocy do po?udnia W?och, wzniesione z okazji Jubileuszu 1900 roku.

Czas kryzysu

Zbli?a? si? prze?om wieków, okres by? niespokojny, kwestia rzymska nie zosta?a jeszcze rozwi?zana, a Państwo Papieskie zosta?o zamkni?te w granicach murów Leoniańskich. W?adza papie?a przesta?a obejmowa? ju? ca?y Rzym. Czasy równie? si? zmienia?y, nap?dzane zawrotami g?owy nowoczesno?ci.

Krzy? na Rok ?wi?ty 1900

Jubileusz na prze?omie wieków

11 maja 1899 r., bull? Properante ad Exitum Saeculo, Leon XIII og?osi? Rok ?wi?ty. Oczekiwanie i nadzieja by?y wielkie: od 1825 r. ?aden jubileusz nie by? obchodzony w sposób uroczysty. Papie? zwróci? si? do najbardziej odleg?ych i zapomnianych miejsc, do górskich wspólnot, cz?sto zamieszka?ych przez ludzi ubogich. Autor Rerum novarum na nowo wyrazi? swoje zainteresowanie i trosk? o najs?abszych, wyra?aj?c pragnienie budowania pomników, które by?yby ?wspania?ym ho?dem dla Boga”. Mia?o by? ich dziewi?tna?cie, czyli tyle, ile wieków min??o od narodzin Chrystusa, a liczb? t? zwi?kszono pó?niej do dwudziestu, dodaj?c Monte Capreo, miejscowo?? niedaleko Carpineto, gdzie urodzi? si? ów papie?. Ju? rok wcze?niej Leon XIII powierzy? rzymskiemu komitetowi, któremu przewodniczy? kard. Domenico Jacobini, zadanie umieszczenia, jak czytamy w numerze czasopisma ?Wiara i Cywilizacja” z 12 sierpnia 1899 r., ?na dziewi?tnastu górach we W?oszech, od Alp po góry Madonie, tylu symboli kultu, ile by?o wieków chrze?cijańskiego Odkupienia; tak, aby w ca?ych W?oszech powsta?a symboliczna ?wi?ta korona dla Odkupiciela, ?wiadcz?ca potomnym o po?wi?ceniu si? Jezusowi Chrystusowi w XX wieku”.  

Widoczne i dost?pne szczyty

Projekt si?ga kilku lat wstecz: 5 wrze?nia 1896 r. podczas sesji plenarnej XIV W?oskiego Kongresu Katolickiego w Fiesole og?oszono ?plan oddania ho?du Chrystusowi Odkupicielowi”. Plan ten znalaz? si? w?ród inicjatyw, zaplanowanych na Jubileusz przez Mi?dzynarodowy Rzymski Komitet na rzecz ?uroczystego oddania ho?du Jezusowi Odkupicielowi”, któremu to komitetowi przewodniczy? hrabia Giovanni Acquaderni. W celu budowy pomników powo?ano lokalne komitety, wybieraj?c lokalizacje, które by?y zwi?zane z obecno?ci? ró?nych grup etnicznych, a nie z granicami geograficznymi. Wybrano bardzo wysokie szczyty, aby figury Odkupiciela lub krzy?e wyró?nia?y si? jeszcze bardziej, by?y dobrze widoczne z daleka, a jednocze?nie by?y ?atwo dost?pne.

Ceg?y z w?oskich gór

Na ka?dym pomniku umieszczono napis: Jesu Christo Deo restitutae per Ipsum Salutis / Anno MCM / Leo P.XIII, czyli: ?Jezusowi Chrystusowi Bogu, który przez siebie przywróci? nam zbawienie / Rok 1900 / Papie? Leon XIII”. Ponadto, na zakończenie Jubileuszu lokalne komitety zosta?y poproszone o przes?anie ?kamienia lub ceg?y tego samego rodzaju, z którego uformowano podstaw? ka?dego pomnika, do zamurowania na pami?tk? w murze Drzwi ?wi?tych”.

Pos?gi i krzy?e 

Wznoszone pos?gi, czasem z br?zu, cz??ciej z ?eliwa, przedstawia?y zmartwychwsta?ego Chrystusa w du?ych rozmiarach i by?y naznaczone stylem epoki, o zdecydowanie klasycznym charakterze. Wzorem by? g?ównie Odkupiciel na kalenicy fasady ?w. Jana na Lateranie. W niektórych miejscach wzniesiono ?elazne krzy?e w stylu art deco, a w innych kapliczki.

Entuzjazm i zapa?

Ka?de miejsce ma do opowiedzenia niezapomnian? histori?. Historie zniszczenia, gdy z?a pogoda - a czasem wandalizm - uderza?y w pomniki, krusz?c je, jak w Mombarone w Piemoncie, oraz historie odbudowy, a nast?pnie troski o nie, a? do dnia dzisiejszego. Wydarzenia te ??czy  entuzjastyczna reakcja spo?eczeństwa: w tamtym czasie ka?dy dawa? z siebie to, co móg?. Dzi?ki wszystkim ofiarom, uda?o si? zbudowa? znacznie wi?ksze pomniki, ni? by?o to przewidziane w bud?ecie. W rzeczywisto?ci pocz?tkowy pomys? Komitetu Rzymskiego ogranicza? si? do ?pami?tek”.

Transport krzy?y czy pos?gów odbywa? si? równie? statkami, jak w przypadku pos?gu Odkupiciela na górze Ortobene na Sardynii, a nast?pnie na wozach ci?gni?tych przez wo?y lub na grzbietach mu?ów, a nawet na plecach tych, którzy stawali si? wspó?czesnymi Cyrenejczykami. Dowodz? tego fotografie z epoki: t?umy ludzi z ró?nych ?rodowisk przybywa?y na szczyty: najpierw, aby budowa?, a nast?pnie odda? ho?d Chrystusowi upami?tnionemu w pomniku. To religijno??, która manifestuje si? w  ró?norodno?ci kulturowej, typowej dla gór.

D?uga lista

Krzy?e i pomniki Chrystusa Odkupiciela, które zosta?y zrealizowane w latach 1900-1902, znajduj? si? w: Saluzzo, Monviso (Cuneo); Graglia, Mombarone (Biella); Zone, Mt. Guglielmo (Brescia); Udine, Mt. Matajur; Triora, Mt. Saccarello (Imperia); Sestola, Mt. Cimone (Modena); Lizzano in Belvedere, Corno alle Scale (Bolonia); Abbadia San Salvatore, Mt; Fossombrone, góra Catria (Pesaro-Urbino); Capranica Prenestina, góra Guadagnolo (Rzym); Formia, góra Altino (Latina); Martina Franca, góra Belvedere (Taranto); Reggio Calabria, Montalto di Aspromonte; Caltanissetta, góra San Giuliano; Nuoro, góra Ortobene; Carpineto Romano, góra Capreo (Rzym). W Norcia, na górze Vettore, krzy? zosta? dwukrotnie zburzony przez niekorzystne warunki pogodowe i obecnie pozosta?a tylko podstawa.

W L'Aquila na Gran Sasso, w Sulmonie na górze Majella oraz w Viterbo na górze Cimino, nie wzniesiono ?adnego pomnika, mimo ?e te miejsca znalaz?y si? na li?cie. Pozosta?e pomniki, wy??czone z oficjalnej listy, zosta?y zbudowane w górach lub na równinach z inicjatywy prywatnej.