杏MAP导航

Chiara Graziani

Prawo do nieposiadania niczego. Obowi?zek pos?uszeństwa tylko Bogu i sumieniu, rozeznaj?c polecenia w?adzy. Ponadto strajk g?odowy jako pokojowe narz?dzie wierno?ci Bogu i sumieniu, odk?adaj?c na bok swoje kruche cia?o, jak kamień do potykania si?, nie dbaj?c o w?asne ?ycie.

Matka Klara z Asy?u przemawia dzi? jeszcze wyra?nym, aktualnym g?osem. G?osem jej Regu?y – pierwszej w historii Ko?cio?a napisanej przez kobiet? dla kobiet – oraz jej rewolucyjnych wyborów ?yciowych przemawiaj?cych bezpo?rednio do wspó?czesnych ludzi niezale?nie od p?ci. Niepos?uszeństwo wobec polecenia naruszaj?cego relacj? zaufania z Bogiem – mówi zasada, o jak? Klara walczy?a osiem wieków temu – jest obowi?zkiem, a nie opcj?. Przepis potwierdzono w Regule klariańskiej z 1258 roku, która jednak z woli papie?a nie mia?a wyj?? poza kr?g kobiet, nazywaj?cych w klasztorze ?w. Damiana Klar? ?matk?”. I tak te?, historycznie rzecz bior?c, si? sta?o. W Regule Klary czytamy: ?Siostry podw?adne (...) niech b?d? mocno zobowi?zane do pos?uszeństwa swoim prze?o?onym we wszystkim, co obieca?y Panu zachowywa?, a co nie jest przeciwne duszy i naszej profesji”.

S?owa nies?ychane jak na tamte czasy, kontekst, temat i do tego napisane przez kobiet?: 800 lat temu podporz?dkowana patriarchalnej dominacji od ko?yski do grobu, ostatnia w?ród ostatnich, ju? proroczo opowiada?a si? za obowi?zkiem niepos?uszeństwa wobec ka?dego, kto nakazuje ci czyni? z?o. Równie? wobec autorytetu. Twierdzi?a wr?cz, ?e to w?a?nie powinno si? nazywa? pos?uszeństwem wobec Boga.

Autentycznej interpretacji tych niezwykle aktualnych s?ów dokona?y ostatnio siostry z Federacji Klarysek ?wi?tej Klary z Umbrii i Sardynii; jako zespó? opracowa?y one bowiem i wyda?y trzytomowe studium o kobiecie, któr? i one dzi? nazywaj? matk? (Chiara D'Assisi, wyd. Messaggero Padova, wznowione w 2018 r.). Rozpocz??y t? prac?, aby na nowo ws?ucha? si? w s?owa oraz charyzmat Klary i stan??y wobec Regu?y, któr? odkry?y na nowo jako wyzwanie. ?ycie franciszkańskim ?najwy?szym ubóstwem” w wierno?ci Ewangelii stanowi jej sedno. W XIII wieku to roszczenie pe?nej wolno?ci wydawa?o si? absurdalne, wr?cz skandaliczne. I na to dzisiaj wskazuje studium zespo?u klariańskiego.

?Zak?ada si? – czytamy o pos?uszeństwie w tomie zatytu?owanym «Ewangelia jako forma ?ycia» – ?e w przypadku, gdy polecenie wykracza poza sfer? uprawnion?, mo?na i trzeba by? niepos?usznym: niepos?uszeństwo wobec polecenia bezprawnego lub niesprawiedliwego jest pos?uszeństwem wobec prawdy i warto?ci, w których polecenie powinno by?o po?redniczy?, a nie po?redniczy?o”.

St?d ?ycie, które dzi? znów nabiera kszta?tu dzi?ki historycznym i dokumentalnym badaniom klarysek, to nie ?ycie kobiety dokonuj?cej wyboru umartwienia, kontemplacji i wyrzeczenia si? ?wiata w oczekiwaniu na inne pozaziemskie sfery. Jej decyzja, dzi? nam przekazywana, by?a, przeciwnie, wyborem osoby walcz?cej w ?wiecie, nawet w klauzurze. Wybór mi?o?ci integralnej wymaga równie? walki o zachowanie mi?o?ci.

A Klara uczy?a i uczy, ?e najostrzejsz? broni? bojownika jest prawo do posiadania niczego. Klara d?ugo walczy?a o to, aby przywilej ubóstwa (privilegium paupertatis) sta? si? prawem. Przede wszystkim walczy?a o to, aby by? on tarcz? dla tych, którzy chcieli pod??a? za franciszkańskim sposobem ?ycia. Formalne uznanie uzyska? w 1228 roku, gdy papie? Grzegorz IX napisa? do mniszek od ?w. Damiana: ?Umacniamy (...) was w d??eniu do najwy?szego ubóstwa, przyznaj?c, ?e nie mo?ecie by? przez nikogo zmuszane do otrzymywania dóbr” (Sicut Manifestum Est, Perugia, 17 wrze?nia 1228).

Walcz?cy, wyja?ni?a Klara ksi??niczce Agnieszce Czeskiej, musi pozosta? nagi, aby nie dawa? wsparcia przeciwnikowi. Przywilej ubóstwa pozwala na prze?lizgni?cie si? przez r?ce nieprzyjaciela, niezale?nie od tego, jak bardzo gwa?townie on nastaje. W tym obrazie nie ma nic uleg?ego. Wida? si??, determinacj?. Nawet spryt.

Równie? dzisiaj prawo do nieposiadania niczego jest kwestionowane. Posiadanie, w cywilizacji kompulsywnej konsumpcji, stanowi now? ?cnot?” spo?eczn? i ?ród?o niewolnictwa. Klara, której g?osu udzielaj? dzisiaj znowu ubogie siostry, mówi, ?e posiadanie to nie cnota. Nie jest ni? równie? pos?uszeństwo wynikaj?ce z u?ywania przemocy wobec wolnego sumienia.

Gdyby kto? chcia? jeszcze bardziej udowodni? integraln? wspó?czesno?? Klary, powinien przypomnie? sobie inny z jej wojuj?cych wynalazków. By? rok 1230. Bulla papieska Quo elongati skutecznie oddzieli?a Klar? i wspólnot? w San Damiano od duchowej opieki Braci Mniejszych Franciszka. Klara odes?a?a wi?c tak?e braci, którzy przynosili jedzenie do ?ubogich pustelniczek” za klauzur?. I nikt, bo mia?a przywilej ubóstwa w r?ku, nie móg? pos?dzi? jej o niepos?uszeństwo, odmawiaj?c matce prawa do protestu. To by? strajk g?odowy kobiet i strajk o mi?o??. Zwyci??y?y one, ubogie (i klauzurowe) ma?e siostry od ?w. Damiana. Niepokorne w pos?uszeństwie Bogu zasiewaj?, jako pustelniczki, tak?e nasz? przysz?o??.