Папата потсети на романскиот епископ Хосу, ко? им помогна на ил?адници Евреите за време на нацизмот
На 2 ?уни 2025 година, во Сикстинската капела се одржа комеморативна церемони?а посветена на блажениот ?улиу Хосу (1885-1970), епископ на Романската источно-католичка црква, прогонуван од комунистичкиот режим.
Во сво?от говор, Папата го нарече епископот ?осу ?апостол на надежта“. ?Денес, во извесна смисла, то? влезе во оваа капела, биде??и та?но беше именуван (in pectore) за кардинал од Свети Павле VI на 28 април 1969 година, додека беше уапсен и затворен поради неговата ло?алност кон Римската црква“, потсети Лав XIV.
Светиот Отец топло ги поздрави сите присутни: претставници на Источната католичка црква во Романи?а, цивилните власти и претседателот на Федераци?ата на евре?ски заедници во Романи?а. То? истакна дека ликот на кардиналот ?улиу Хосу е симбол на братство што ги надминува сите етнички и религиозни граници. ?Процесот на доделува?е на титулата Праведник ме?у народите, ко? започна во 2022 година, беше мотивиран од неговата храбра посветеност на поддршката и спасува?ето на Евреите од Северна Трансилвани?а, кога поме?у 1940 и 1944 година нацистите го спроведуваа сво?от ужасен план за депортаци?а во логорите на смртта“, истакна Папата.
?Изложува??и се себеси и Источната католичка црква на голема опасност, блажениот ?улиу Хосу развил обемна активност во заштита на Евреите, со цел да се спречи нивната депортаци?а. Во пролетта 1944 година, кога се правеле подготовки за создава?е гета во Клуж-Напока и други градови во Трансилвани?а, то?, со помош на пастирско писмо об?авено на 2 април 1944 година, го мобилизирал источно католичко свештенство и верниците“, рече Папата, додава??и дека ова станало познато благодарение на сведоче?ето на тогашниот главен рабин на евре?ската заедница, Моше Кармили-Ва?нбергер.
Во своето писмо, епископот Хосу го повикува свештенството и верниците да им помогнат на Евреите ?не само со своите мисли, туку и со сво?ата жртва, знае??и дека денес не можеме да извршиме поблагородно дело од оваа христи?анска и романска помош, родена од страсна човечка милосрдност. Првата грижа во сегашниот момент мора да биде ова дело на помош“. Според сведоштвото на поранешниот главен рабин, кардиналот Хосу помогнал да се спасат животите на ил?адници Евреи во северна Трансилвани?а поме?у 1940 и 1944 година, истакна Папата, додава??и дека надежта што ?а донел ово? голем пастир била надеж на човек од вера ко? знае дека злото нема да триумфира.
Според Лав XIV, ?неговиот живот бил сведоштво за верата, вополотена во молитва и посветеност кон другите. Човек на ди?алогот и пророк на надежта, то? беше беатифициран од папата Фра?о на 2 ?уни 2019 година во Блага. Во сво?ата проповед по ово? повод, Папата ги цитираше зборовите на кардиналот ?осу, кои станаа квинтесенци?а на неговиот живот: ?Бог нè испрати во оваа темнина на страда?е за да понудиме прошка и да се молиме за сеопшто преобра?а?е“.
Според Папата, овие зборови го воплотуваат духот на мачениците: непоколеблива вера во Бога, лишена од омраза и исполнета со милосрдие, ко?а го преобразува страда?ето во ?убов кон прогонителите. ?Дури и денес тие одекнуваат како пророчки повик за надминува?е на омразата преку простува?е и за живее?е на верата со достоинство и храброст“, нагласи Светиот Отец.
?Црквата е блиска со страда?ето на евре?скиот народ, кое го достигна сво?от трагичен врв во Холокаустот. Таа добро знае што значат болката, изолаци?ата и прогонството. Затоа Црквата чувствува искрена должност: да изгради општество засновано на почитува?е на човечкото достоинство“, рече Папата.
?Пораката на кардиналот Хосу останува исклучително релевантна. Она што го направи за Евреите од Романи?а и неговата подготвеност да го брани сво?от сосед, и покра? сите ризици и закани, го прават денес пример за слобода, храброст и великодушност – дури и до степен на на?голема жртва. Затоа, неговото мото ?Нашата вера е наш живот“ мора да стане мото на секо? од нас“, поттикна Лав XIV.
?Се молам и се надевам дека неговиот пример, ко? го предвестува уче?ето подоцна формулирано во деклараци?ата Nostra Aetate на Вториот ватикански собор, чи?а шеесетгодишнина се приближува, заедно со вашето при?ателство, ?е послужи како светилник за денешниот свет. Да кажеме ?Не!“ на насилството во сите негови форми, особено кога е насочено против беспомошните и ранливите, како што се децата и семе?ствата“, повика Папата.