У Ватыкане прайшла канферэнцыя на тэму спадчыны Вострава Пасх?
Ян Гл?нск?
Вял?кая спадчына Малой Рапа-Нуi – пад такой назвай прайшла канферэнцыя, прысвечаная антрапалаг?чнай, г?старычнай, сацыяльнай ? рэл?г?йнай спадчыне гэтай невял?кай – плошчай у 163,6 квадратных к?ламетра? – чыл?йскай пал?нез?йскай зямл?, што знаходз?цца ? цэнтры Ц?хага ак?яна. На тэрыторы? Рапа Ну?, вядомай таксама як востра? Пасх?, знаходзяцца, м?ж ?ншым, славутыя моа? – вел?зарныя антрапаморфныя скульптуры, як?я нагадваюць аб продках мясцовага насельн?цтва.
Як патлумачыл? арган?затары (Дырэкцыя Ватыканск?х музея? ? Пасольства Чыл? пры Апостальскай Стал?цы ? супрацо?н?цтве з Кангрэгацыяй Найсвяцейшых Сэрца? Езуса ? Мары?), гало?ная мэта мерапрыемства – даследаваць багацце гэтай культуры ? яе ?нёсак у экалаг?чныя ? сацыялаг?чныя выкл?к? сучаснага свету.
“Рапа-Ну? – гэта значна больш, чым проста мегал?тычныя помн?к? ? экзатычны ландшафт. Гэта сапра?дная лабараторыя грамадства, якое на працягу дзесяц?годдзя? было цалкам ?залявана ад свету ? яго адапты?ных механ?зма?, як?я забяспечваюць выжыванне”, – адзначыла Соня Хаоа Кардынал?, чыл?йская археолаг ? антраполаг, якая паходз?ць з вострава Пасх?.
Паводле меркавання даследчыцы, спецыф?ка тэрыторы? вострава “дае цвёрдыя ?рок? на тэму прасо?вання ?ра?наважанага разв?цця”, а таксама ключы для “барацьбы з прычынам? змены кл?мату”. Археолаг пераканана, што “выключныя рысы гэтага вострава, такога аддаленага ад ?ншых населеных пункта?, дапамагаюць зразумець паз?ты?ныя ? негаты?ныя наступствы культурных ? тэхналаг?чных змен, як?я адбываюцца ? грамадстве”.
Нягледзячы на тое, што першыя е?рапейцы прыбыл? на востра? Пасх? ? сярэдз?не XVII стагоддзя, аф?цыйнае прыбыццё евангел?зацыйнай м?с?? адбылося тольк? ? 1864 годзе на чале з братам Эжэнам Эйро з Кангрэгацы? Найсвяцейшых Сэрца? Езуса ? Мары?. Пра яго намаганн? па ?караненн? хрысц?янскай веры ? Рапа-Ну? ? працу з мясцовай супольнасцю на канферэнцы? распавё? б?ёграф брата Эжэна Эйро, прафесар ?? К'ярамэла.
“Вял?кую спадчыну вострава Пасх?” прадстав?л? таксама дырэктар Ватыканск?х музея? Барбара Ята, пасол Чыл? пры Апостальскай Стал?цы Патрыс?я Арая Гуцьерэс ? кусташ этналаг?чнага музея Anima Mundi ксёндз Н?кала Мапэл?.
Як падкрэсл?ла дыпламат, адна з мэта? канферэнцы? – “паказаць частку культурнай разнастайнасц? Чыл? праз сведчанне аднаго з першабытных народа?”, у дадзеным выпадку рапану?, уключаных у Чыл? ? 1888 годзе пасля падп?сання пагаднення пам?ж дзяржавай Чыл? ? ?ладарам? Рапа-Ну?. “Мы хацел? б падкрэсл?ць важны этап, як? азнаменавала прыйсце хрысц?янства на востра? праз пасрэдн?цтва брата Эжэна Эйро, чыя прысутнасць адыграла неацэнную ролю ? археалаг?чным захаванн? крын?ц ? артэфакта?”, – дадала Патрыс?я Арая Гуцьерэс.
