Папа ? Laudate Deum закл?кае да дэмакратызацы? глабальнай сферы
Аляксандр Панчанка – Vatican News
Андрэа Тарн?ел? ? сваёй а?тарскай калонцы на партале Vatican News за?важы?, што новай адгартацыяй Франц?шак не тольк? дапо?н?? пасланне энцыкл?к? Laudato si’, апубл?каванай восем гадо? таму. Гэты новы дакумент, багаты дадзеным? з найбольш актуальнай навуковай л?таратуры, не абмяжо?ваецца тольк? чарговым драматычным папярэджаннем пра ?сё больш цяжк?я наступствы кл?матычнага крыз?су, з надзеяй на тое, што COP28 у Дуба?, зможа нарэшце змян?ць тэндэнцыю, пакуль не стала занадта позна.
Laudate Deum – утрымл?вае ? сябе нашмат больш”, бо Папа звяртае асабл?вую ?вагу на “слабасць м?жнароднай пал?тык?” ? адсутнасць структур ? наднацыянальных арган?зацый, здольных выконваць абавязацельствы, як?я был? ?зяты ? вырашыць супярэчнасц?. Указанн? Наступн?ка святога Пятра был? дадзены ? кантэксце кл?матычнага крыз?су ? патрэбы скарачэння шкодных вык?да? праз “сапра?днае экалаг?чнае навяртанне”, але яны тычацца нашай будучын? не тольк? ? аднос?нах да клопату пра стварэнне. Яны могуць быць ужыты таксама для ?ншых сфер, дастаткова падумаць пра вайну, або пра мног?я войны, як?я ? гэты час вядуцца ? свеце, - за?важы? ватыканск? медыя-эксперт.
Тарн?ел? адзначы?, што погляд Франц?шка з’я?ляецца “шматпалярным”: ён настойвае на патрэбе спрыяння шматбаковым пагадненням пам?ж дзяржавам? ? на магчымасц? ?снавання “нейкай формы сусветнай улады, якая к?руецца правам”, гэта значыць “больш эфекты?ных сусветных арган?зацы?, надзеленых уладай, каб гарантаваць сусветнае агульнае дабро, выкараненне голаду ? беднасц? ? надзейную абарону фундаментальных право? чалавека”. Гаворка ?дзе пра арган?зацы?, здольныя “забяспечыць рэал?зацыю некаторых неад’емных мэта?”. “Патрэбны новыя прылады, а не простае перавыданне старых”, - дада? журнал?ст.
Франц?шак, закл?каючы нанава адкрыць “дух” Хельс?нк?, больш чым да захавання старога мультылатэрал?зму, заахвочвае стварыць новы, “у святле новай глабальнай с?туацы?”, прызнаючы ? належна ацэньваючы працу шматл?к?х грамадзянск?х арган?зацый, як?я “кампенсуюць слабасц? м?жнароднай супольнасц?”. Напрыклад, у сваёй адгартацы? Папа згада? пра ?клад ня?радавых арган?зацый у барацьбу з вытворчасцю ? выкарыстаннем супрацьпяхотных м?н, як? аказа?ся больш эфекты?ным за намаганн? ААН.
Тарн?ел? падкрэсл??, што ? новым дакуменце Святы Айцец прапануе мультылатэрал?зм як “непазбежны шлях”, як “мультылатэрал?зм “зн?зу”, а не проста зацверджаны эл?там?, што маюць уладу”. Для яго рэал?зацы?, аднак, неабходна “прастора для размо?, кансультацый, арб?тражу, вырашэння канфл?кта?, кантролю ?, абагульняючы, пэ?нага роду большая “дэмакратызацыя” глабальнай сферы, каб выказваць ? ?ключаць розныя с?туацы?”.
Папа звяртае ?вагу на бескарыснасць “падтрымання структур, што бароняць правы самых моцных, не займаючыся правам? ?с?х” ? гэта тычыцца кл?матычнага ? м?грацыйнага крыз?са?, канфл?кта?, як?я скрыва?л?ваюць зямлю, скандалу голаду ? смаг? ? свеце, з прапановай змян?ць цяперашнюю ф?нансава-эканам?чную с?стэму, якая стварае “няро?насць”. “Усё ?заемазвязана, як ужо дэтальна паказала энцыкл?ка Laudato si’, - завяршы? свой каментар Андрэа Тарн?ел?.
