Кардынал пра Ватыканск? апостальск? арх?? у м?с?? Касцёла
Арх?варыус Ватыканскага апостальскага арх?ва ? Б?бл?ятэкар Святога Рымскага Касцёла за?важы?, што папск? арх?? мае шматвекавую г?сторыю, будучы заснаваным каля 1611 г. Па?лам V, як? аддзял?? арх??ныя фонды ад кн?жных фонда? Ватыканскай б?бл?ятэк?. “Гэта было распа?сюджанай тэндэнцыяй у дзяржа?ных е?рапейск?х структурах таго часу, у як?х павял?чвалася колькасць “сакрэтных” арх?ва?, гэта значыць прыватных, прызначаных для манарха”, - нап?са? ?ерарх.
Кардынал Мэндонса падкрэсл??, што ? “вял?зарнай дакументальнай спадчыне, якая зб?ралася стагоддзям?, адлюстро?ваецца сапра?дны “transitus Domini”, шлях Пана Езуса ? г?сторы? людзей праз г?сторыю супольнасц? тых, хто верыць у Яго”. “Гаворка ?дзе пра падзе?, як?я непазбежна адлюстро?ваюць святло ? цен? людской рэча?снасц?, але ? першую чаргу паказваюць ?мкненне да пастаяннай вернасц?, часта выражанай у святасц? ? мучан?цтве”, - дада? ён.
Арх?варыус нагада?, што яшчэ ? 1881 г. Ле? Х??? з надзвычайнай мужнасцю ? глыбокай дальнав?днасцю, “перамагаючы таксама немалы ?нутраны супрац??”, паступова дазвол?? навуко?цам з усяго свету знаём?цца з дакументам?, сабраным? ? Ватыканск?м арх?ве, а ? знакам?тым л?сце “Saepernumero considerantes”, рашуча пацвердз?? перакананасць у тым, што не трэба баяцца даследавання?, не трэба баяцца казаць пра?ду, але няпра?ду.
Кардынас Мэндонса за?важы?, што дзякуючы рашэнню Льва Х???, ватыканскае схов?шча кашто?ных дакумента? з часам ператварылася ? “дзейсны навуковы ? даследчы цэнтр, у як?м сыходз?л?ся ? працягваюць сыходз?цца г?старычныя ?нстытуты ? даследчык? з усяго свету, незалежна ад веры, нацыянальнасц? ц? культуры”.
“Рашэнне папы Франц?шка змян?ць у назве Арх?ва прыметн?к “сакрэтны” на “апостальск?” знаходз?цца ? по?най пераемнасц? з рашэннем Льва Х??? ? яго наступн?ка?”, - падкрэсл?? ?ерарх. “Змрочны ? цьмяны характар, як? мае ва ?спрымальнасц? ? ?я?ленн? тэрм?н “сакрэтны” зраб?? неабходным гэты крок”, кал? арх?? пераста? быць “сакрэтным”, ц? ?ншым словам – “прыватным”, - дада? ён.
“Слова “secretum” паходз?ць ад “secernere”, што значыць “зарэзерваваны”, даступны для манарха ? яго ?раду. У сваю чаргу тэрм?н “апостальск?” ужо выкарысто?ва?ся ? ХVII ст., кал? ?зн?к сучасны Ватыканск? арх??. Ён часта ?жыва?ся разам прыметн?кам, як? г?старычна займе? перавагу, ? пэ?ным чынам выража? тое ж паняцце, але ?звышаючы ? ?мацо?ваючы яго. Ватыканск? арх?? ? Папск? арх??, арх?? яго куры? – таму цалкам “апостальск?”, што значыць неабходны ? неад’емны для наступн?ка апостала Пятра ? служэнн? Па?сюднаму Касцёлу. Але гэты арх?? – глыбока “катал?цк?”, бо ? ?м адлюстро?ваецца жыццё Па?сюднага Касцёла ? ?сяго свету, – бы? без страху адкрыты для даследчыка? з усяго свету, з жэстам даверу ? адкрытасц?, як? ёсць самай надзейнай ? перакана?чай апалог?яй нашай веры”, - зазначы? кардынал Мэндонса.
Ватыканск? ?ерарх падкрэсл??, што цяпер Арх?? ? Б?бл?ятэка маюць у сва?х назвах слова “апостальск?я”, што падкрэсл?вае ?х ролю ? м?с?? Касцёла, якая заключаецца ? абвяшчэнн? свету зба?лення Езуса Хрыста.
“Арх?? ? Б?бл?ятэка – гэта не ?прыгожванне ? не прадмет раскошы, але рэсурс для будучын?, для разумення ? ?нтэрпрэтацы? г?сторы? людзей, якой з’я?ляецца непара?нальным ? верным адлюстраваннем. Як сказа? Франц?шак падчас в?з?ту ? Арх?? 4 снежня 2018 г. – гэта не тольк? месца для захавання м?нулага, але таксама магчымасць сустрэцца з будучыняй. “Motu proprio” так?м чынам – гэта акт вернасц? Евангеллю, ?, адначасова, г?сторы?. За гэта мы пав?нны быць удзячным? папу Франц?шку”, - закончы? сваё разважанне кардынал Жазэ Таленц?на Мэндонса.
