Vatikan v? Az?rbaycan dinl?raras? dialoq haqq?nda sazi? imzalay?blar
Alessandro de Karolis t?r?find?n
Bu uzun yol – ?kinci Vatikan M?clisin? ?saslanan v? ill?r ?rzind? dialoq v? qar??l?ql? hörm?tl? mü?ayi?t olunan bir yol – 2011-ci ild? imzalanm?? ?kit?r?fli Sazi?l? zirv?y? çatm?? v? indi dinl?raras? dialoq haqq?nda yeni Anla?ma Memorandumu il? daha da z?nginl??dirilmi?dir.
Bazar ert?si s?h?r Vatikan ??h?rind? keçiril?n m?rasim zaman? Az?rbaycan r?smil?rin? ünvanlad??? ç?x??da Dinl?raras? Dialoq üzr? Dikasteriyan?n prefekti kardinal Corc Koovakad Müq?dd?s Taxt-Tac il? Az?rbaycan Respublikas? aras?nda “h?yati ?h?miyy?t da??yan bir sah?” – müxt?lif dinl?r aras?nda dialoq üzr? s?n?din imzalanmas?na g?tirib ç?xaran yolu ümumil??dirib. Kardinal?n sözl?rin? gör?, bu s?n?d “h?m imanl?lar, h?m d? v?t?nda?lar olaraq h?r bir insan?n h?rt?r?fli formala?mas? üçün birg? i?l?m?k ist?yinin ayd?n ifad?sidir.”
Papalar?n t??viqi
Bundan ?lav?, kardinal Koovakad qeyd edib ki, “son onillikl?rd? Müq?dd?s Taxt-Tac il? Az?rbaycan Respublikas? münasib?tl?rini inki?af etdirm?k v? möhk?ml?ndirm?k üçün ortaq niyy?t nümayi? etdiribl?r.”
Kardinal?n vur?ulad??? kimi, bu niyy?t bir s?ra mühüm add?mlarla t??viq olunmu?dur: Müq?dd?s II ?oann Pavelin 2002-ci ild? v? Papa Fransiskin 2016-c? ilin oktyabr?nda Az?rbaycana etdiyi Apostol S?f?rl?ri, el?c? d? Dövl?t Katibi kardinal Tarçizio Bertonenin 2008-ci il s?f?ri. H?min s?f?rd? o, Papa XVI Benediktin yax?nl???n? ifad? etmi?dir.
Cüm? günü imzalanm?? Memorandum Müq?dd?s Taxt-Tac il? Az?rbaycan Respublikas? aras?nda 2011-ci ilin aprelind? imzalanm?? ikit?r?fli sazi?? ?saslan?r. Prefekt qeyd edib ki, bu s?n?d, ikit?r?fli münasib?tl?rin möhk?ml?ndirilm?si v? Kils?nin Az?rbaycan Respublikas?nda öz missiyas?n? yerin? yetirm?sin? imkan verm?kl? yana??, Az?rbaycan?n Konstitusiyas?nda da yerini alm?? “dini azadl?q prinsipinin t??viqind? d?y?rli bir al?t?” çevrilmi?dir. Onun sözl?rin? gör?, bu m?tn “azsayl? dini icmalara hörm?tin v? xristianlarla müs?lmanlar?n birg? ah?ng içind? ya?aya bilm?sinin” göst?ricisidir.
?kinci Vatikan M?sclisinin t?limin? ?saslanaraq
Kardinal Koovakad vur?ulay?b ki, Papa Fransisk son ill?rd? dinl?raras? dialoqa xüsusi ?h?miyy?t vermi?dir v? bu dialoq “sülh m?d?niyy?tinin” h?r?k?tverici qüvv?si kimi q?bul olunmu?dur. Bu bax?? “?nsan Qarda?l??? haqq?nda S?n?d”d? v? daha ?vv?l is?, 2025-ci ilin oktyabr?nda 60 illiyi qeyd olunacaq olan, II Vatikan M?clisinin “Nostra aetate” adl? Dinl?raras? Münasib?tl?r haqq?nda b?yannam?sind? ifad? olunmu?dur.
Kardinal qeyd edib ki, 1965-ci ild?n bu yana “?traf mühitin qorunmas? v? süni intellektin etik istifad?si kimi yeni ortaq öhd?lik sah?l?ri meydana ç?xm??d?r.” Bel? mühüm m?s?l?l?r üzr? konkret ?m?kda?l?q nümun?l?ri “sülhsev?r bir dünyan?n qurulmas?na töhf? ver?c?kdir – bu is? h?r bir xo?m?raml? ki?i v? qad?n?n q?lbind? ya?ayan arzudur.”
Sülh? t?kan
Kardinal Koovakad Az?rbaycan Respublikas?n?n Prezidenti ?lham ?liyev?, el?c? d? Dini qurumlarla i? üzr? yüks?k Dövl?t Komit?sinin s?dri Ramin M?mm?dova “bu mühüm Memorandumu t?sdiql?yib d?st?kl?dikl?rin? gör?” t???kkürünü bildirmi?dir.
O, h?mçinin Qafqaz Müs?lmanlar? ?dar?sinin s?dri ?eyxülislam Allah?ükür Pa?azad?nin “daimi s?yl?rini” d? qeyd etmi?dir. Kardinal xat?rlad?b ki, ?eyxülislam “1930-cu ill?rd? mövcud olan Katolik kils?sinin da??d?lmas?ndan sonra Bak?da yeni Katolik kils?sinin in?as?n? d?st?kl?mi?dir.”
Kardinal ç?x???n?n sonunda Papa XIV Leonun pontifikas?n?n ?vv?lind? Diplomatik Korpusa ünvanlad??? ç?x???ndak? sözl?rin? istinad ed?r?k, Müq?dd?s Taxt-Tac il? Az?rbaycan aras?nda “dostluq münasib?tl?rinin” bundan sonra daha da inki?af ed?c?yin? v? “bütün b???riyy?t üçün ‘h?qiq?t, ?dal?t v? sülhün’ t??viq olunmas? namin?” möhk?ml?n?c?yin? ümid etdiyini bildirib.
