Liturgiya oxunu?lar?: 18 APREL. ?ZABLAR C?M?S?
Bu v? ert?si gün, Kils?, q?dim ?n?n?y? gör?, Tövb? v? X?st?l?r? Ya?ç?km?d?n ba?qa, heç bir Sakramenti (Sirri) yerin? yetirmir. Bu gün Yevxaristiya imanl?lara yaln?z R?bbin ?zablar? ibad?tind? verilir. H?min liturgiyada x?st?lik s?b?bind?n i?tirak ed? bilm?y?nl?r Yevxaristiyan? günün ist?nil?n vaxt?nda q?bul ed? bil?rl?r. Qurbangah tamamil? bo? olmal?d?r: xaç, ?amdanlar, örtük olmamal?d?r.
?ZABLAR CÜM?S?
Çarm?xda m?h?bb?t inqilab? ba? verir! “?sa ??rab sirk?sini dadd?. Sonra «tamam oldu» dedi v? ba??n? ?yib ruhunu tap??rd?.” (Y?hya 19,30). Bu gün xristian icmas? Yevxaristiya Ayinini yerin? yetirmir, çünki bayram ab-havas? R?bbinin v? B?yinin ölümünü xat?rlayan Kils?nin k?d?rin? uy?un g?lmir. Bu günün liturgiyas?nda Çarm?x üstünlük t??kil edir: Allah?n insanlara olan ölçüy?g?lm?z m?h?bb?tinin ifad?si olan Çarm?x bizi susma?a v? seyr ed?r?k dü?ünm?y? sövq edir. Çarm?xa ehtiram - layiq olmad???m?z ?nama görün?n cavab?m?zd?r. Bu jestl? biz iman?m?z? v? m?h?bb?timizi ifad? edirik, M?sihin xilas b?x? ed?n Pad?ahl???n? v? Onun Çarm?x?ndan do?an ümidi etiraf edirik. Bu gün Kils? tövb? jesti edir, h?m d? Allaha ita?td? ya?amaq v? ?ncilin h?qiq?tini v? m?h?bb?tini bütün gücü il? t?bli? etm?k öhd?liyini t?z?l?yir. ?bad?tin sonunda q?bul etdiyimiz Yevxaristiya bizi M?sihin ?anl? ölümünün v? onun b?hr?l?rinin ??rikin? çevirir: bu, Quzunun qan? il? möhürl?nmi? ?hd? giri?dir; bu, M?sihin de?ilmi? böyründ?n g?l?n Ruhun q?bul edilm?sidir. Kardinal Ancelo Komastri biz? xat?rlay?r: "?nsan öz cahilliyin? gör? dü?ündü ki "Allah ölüb!". Amma Allah öls?, h?yat? biz? kim ver?c?k? ?g?r Allah ölürs?, o zaman h?yat n?dir? H?yat - Sevgidir! Ona gör? d? Çarm?x Allah?n ölümü deyil, Allahdan al?nan kövr?k insan qab???n?n m?hv oldu?u v? b???riyy?ti yenil?y?n sevgi bula??n yarand??? and?r. ?san?n Çarm?x?ndan ?aulun yeni h?yat? do?uldu, Avqustinin iman g?tirm?si do?uldu, Assizili Fransiskin b?xtiyar yoxsullu?u do?uldu, Vinsent de Paulun parlaq xeyirxahl??? do?uldu. ?san?n Çarm?x?ndan Maksimilian Kolbenin q?hr?manl???, K?lkütt?li Tereza Anan?n möcüz?vi m?rh?m?ti, II ?oann Pavelin c?sar?ti v? m?h?bb?t inqilab? do?uldu: bu s?b?bd?n Çarm?x Allah?n ölümü deyil, Onun M?h?bb?tinin dünyada do?ulmas?d?r. M?sihin Çarm?x?na alq?? olsun!
B?R?NC? OXUNU? Ye?aya 52,13–53,12
Budur, M?nim qulum u?ur qazanacaq, o yüks?ldil?c?k, ucald?lacaq, çox izz?tl?n?c?k. Çoxlar? onun qar??s?nda mat qalacaq. B?li, onun görk?mi çox d?yi?mi?di, zahir?n insan sur?tind?n ç?xm??d?. Lakin o, çox mill?tl?ri heyr?t? salacaq, onun qar??s?nda pad?ahlar a?z?n? yumacaq, çünki onlar bilm?dikl?rini gör?c?k, e?itm?dikl?rini anlayacaq. X?b?rimiz? kim inand?, R?bbin gücü kim? zahir oldu? O, R?bbin önünd? bir fidan kimi,quru torpaqda bit?n kök kimi böyüdü. Baxanda onun n? görk?mi, n? göz?lliyi var idi, gözümüzü ox?ayan zahiri simas? da yox idi. Adamlar ona h?qar?tl? bax?b r?dd etdi. O, d?rdli, x?st?likl?ri gör?n insan idi, adamlar ondan üz dönd?rdi, xor baxd?. Biz ona qiym?t verm?dik. ?slind? x?st?likl?rimizi o ç?kdi, d?rdl?rimizi öz üz?rin? götürdü. Biz is? onun Allah t?r?find?n c?zaland?r?ld???n?, vurulub iztirab ç?kdiyini z?nn etdik. Bizim üsyankarl???m?za gör? onun b?d?ni de?ildi, ??r ?m?ll?rimiz namin? ?zildi, bizim ?min-amanl???m?z üçün o c?za ald?, onun yaralar? il? biz ??fa tapd?q. Ham?m?z qoyun kimi yolu azm??d?q, h?r birimiz öz yolumuzla gedirdik. R?bb ham?m?z?n ??r ?m?ll?rinin yükünü onun üz?rin? qoydu. Ona zülm etdil?r, o iztirab ç?kdi, amma a?z?n? açmad?. K?silm?y? apar?lan quzu kimi, q?rx?mç?lar?n qaba??nda dilsiz qoyun kimi a?z?n? açmad?. ?dal?tsizlikl? m?hkum olunaraq ölüm? apar?ld?. Onun n?sli haqq?nda kim dü?ün? bil?rdi? Ax? xalq?m?n üsyankarl???na gör? o edam olundu, diril?r aras?ndan at?ld?. O heç bir zorak?l?q etm?diyi, a?z?ndan yalan söz ç?xmad??? halda q?bri pis adamlar?n yan?nda quruldu, dövl?tli adam?n yan?nda d?fn olundu. Amma R?bb Özü onun bu iztirablar?n? ist?di, ç?kdiyi ?ziyy?tl?r Onun irad?si idi. Öz can?n? t?qsir qurban? t?qdim ed?rs?, n?sil gör?c?k, ömür uzadacaq. R?bbin ist?yi onun ?li il? u?ur qazanacaq. O ç?kdiyi iztirablar?n?n b?hr?sini görüb qane olacaq, m?nim saleh qulum öz biliyi il? çoxlar?na b?ra?t qazand?racaq, onlar?n ??r ?m?ll?rinin yükünü üz?rin? götür?c?k. Buna gör? M?n ona böyük adamlar?n aras?nda pay ver?c?y?m. O, q?nim?ti güclül?rl? böl?c?k. Çünki o, can?n? f?da etdi, üsyankarlara tay tutuldu. Çox adamlar?n günah?n? üz?rin? götürdü, üsyankarlardan ötrü yalvard?.
T?fsir
Kils?ni bu h?ft? ?rzind? mü?ayi?t ed?n Allah?n qulunun son n??m?sini e?idirik. Onun yüks?li?i b?yan edildi; daha sonra xalq, m?sum v? s?birli olan h?qiqi salehi tan?yacaq; sonra b?yan edilir ki, bu b?nd?nin iztirablar? ham?n?n xeyrin?dir v? o, bu dünyan?n qüdr?t sahibl?ri aras?nda ucalacaq. Bu q?sa hiss?l?r asanl?qla biz? Yahvenin saleh qulu olan ?san? xat?rlad?r. Allah?n niyy?ti yaln?z sonda ayd?n olur. Günahlar bizimdir, lakin biz bu günahlardan tamamil? günahs?z bir qulun ?zab? il? xilas oluruq v? o, kim? arxalanaca??n? bilir. Özümüzü ona b?nz?d?r?k, biz d? M?zmurun sözl?ri il? dua edirik: " Ruhumu S?nin ?lin? verir?m, ya R?bb, sadiq Allah, S?n m?ni azad et”.
?K?NC? OXUNU? ?br 4,14-16;5,7-9
Bel?likl?, Allah?n O?lu ?sa göyl?rd?n keç?n böyük Ba? Kahinimiz oldu?una gör? ?qid?mizi möhk?m tutaq. 15 Çünki bizim Ba? Kahinimiz bel? deyil ki, z?iflikl?rimizd? bizim hal?m?za ac?ya bilm?sin. ?ksin?, h?r c?h?td?n bizim kimi s?na?a ç?kilmi?, lakin günah etm?mi?dir. 16 Buna gör? d? lütfkar Allah?n taxt?na c?sar?tl? yax?nla?aq ki, vaxt?nda köm?y? nail olmaq üçün m?rh?m?t al?b lütf tapaq. M?sih yer üzünd? cisimd? oldu?u günl?rd? Onu ölümd?n qurtarma?a qadir olan Allaha böyük f?ryad v? göz ya?lar? il? dua edib yalvard? v? möminliyin? gör? e?idildi. O, O?ul oldu?u halda ç?kdiyi ?zablarla ita?tli olma?? öyr?ndi. Kamilliy? çatandan sonra Ona ita?t ed?nl?rin ham?s? üçün ?b?di xilas qayna?? oldu.
T?fsir
Birinci oxunu?da ?sa ?zab ç?k?n bir qul kimi t?qdim edildi; ikinci oxunu?da ?sa - Ba? Kahindir. O, Öz can?n? f?da etm?kl? bizi azad etdi v? xilas etdi. Buna gör? d? biz Ona arxay?nl?qla müraci?t ed? bil?rik, çünki O Ozü e?idilmi?dir. M?sih sadiq Allahla z?if b???riyy?t aras?nda dayanan güclü bir vasit?çidir. Biz?, özümüzü Xilaskar olan R?bb ?saya etibar etm?k qal?r, çünki O, “Ona ita?t ed?nl?rin ham?s? üçün ?b?di xilas qayna?? oldu”.
?NC?L Y?hya 18,1-19,42
Y?hudan?n x?yan?ti v? ?san?n h?bsi
?sa bunlar? söyl?dikd?n sonra ?agirdl?ri il? birg? ç?x?b Qidron vadisinin o biri tay?na keçdi. Orada bir ba?ça var idi. ?sa v? ?agirdl?ri oraya girdil?r. Ona x?yan?t ed?n Y?huda da bu yeri tan?y?rd?, çünki ?sa tez-tez ?agirdl?ri il? orada y?????rd?. Bel?c? Y?huda bir alay ?sg?rl? ba?ç? kahinl?rin v? fariseyl?rin gönd?rdiyi b?zi mühafiz?çil?ri götürüb ç?raqlar, m???ll?r v? silahlarla oraya g?ldi. ?sa ba??na g?l?c?k h?r ?eyi bildiyi üçün qaba?a ç?xd? v? «Kimi axtar?rs?n?z?» dey? onlardan soru?du. Ona cavab verdil?r: «Nazaretli ?san?». ?sa onlara «M?n?m» dedi. Ona x?yan?t ed?n Y?huda da onlarla yana?? idi. ?sa onlara «M?n?m» dey?nd? geri ç?kilib yer? qapand?lar. Onda yen? «Kimi axtar?rs?n?z?» dey? onlardan soru?du. Onlar da «Nazaretli ?san?» dedil?r. ?sa cavab verdi: «Siz? dedim ki, M?n?m. ?g?r M?ni axtar?rs?n?zsa, yan?mdak?lar? burax?n getsinl?r». Bunu etdi ki, ?vv?lc? dediyi «M?n? verdiyin ??xsl?rin heç birini h?lak olma?a qoymad?m» sözü yerin? yetsin. ?imon Peterin yan?nda q?l?nc var idi. Onu ç?kib ba? kahinin qulunu vuraraq sa? qula??n? k?sdi. O qulun ad? M?lik idi. Onda ?sa Peter? dedi: «Q?l?nc? q?n?na qoy! Atan?n M?n? verdiyi kasan? içm?yimmi?»
?sa ba? kahinl?rin m?hk?m?si qar??s?nda
Bel?c? minba?? il? alay v? Y?hudi ba?ç?lar?n?n mühafiz?çil?ri ?san? tutub ?l-qolunu ba?lad?lar. Onu ?vv?lc? Xanan?n yan?na apard?lar, çünki Xanan o il ba? kahin olan Qayafan?n qay?natas? idi. Bu h?min Qayafa idi ki, «bir Adam?n xalq u?runda ölm?si yax??d?r» dey? Y?hudi ba?ç?lar?na m?sl?h?t vermi?di.
Peterin inkar?
?imon Peter v? ba?qa bir ?agird ?san?n ard?nca gedirdil?r. Ba? kahin h?min ?agirdi tan?d??? üçün o, ?sa il? birlikd? ba? kahinin h?y?tin? girdi. Peter is? bay?rda qap?n?n yan?nda durmu?du. O vaxt ba? kahinin tan?d??? bu ?agird bay?ra ç?x?b qap?ç? q?zla dan??d? v? Peteri iç?ri g?tirdi. Bu arada qap?ç? q?z Peterd?n soru?du: «Yoxsa s?n d? bu Adam?n ?agirdl?rind?ns?n?» O is? «xeyr, deyil?m» dedi. Soyuq oldu?u üçün qullar v? mühafiz?çil?r orada ocaq qalam??d?lar v? ?traf?nda dayan?b isinirdil?r. Peter d? onlarla yana?? dayan?b isinirdi.
Ba? kahinin yan?nda sor?u-sual
O vaxt ba? kahin ?sadan ?agirdl?ri v? t?limi bar?d? soru?du. ?sa ona cavab verdi: «M?n dünyaya aç?q söyl?mi??m, Y?hudil?rin ham?s?n?n topla?d?qlar? sinaqoqlarda v? m?b?dd? h?mi?? t?lim öyr?dirdim, M?n heç n?yi gizli söyl?m?mi??m. Niy? M?nd?n soru?ursan? N? dediyimi e?id?n adamlardan soru?. Ax? onlar M?nim söyl?diyim ?eyl?ri bilirl?r». ?sa bu sözl?ri söyl?y?nd?n sonra orada duran mühafiz?çil?rd?n biri «Ba? kahin? bel?mi cavab verirs?n?» deyib Ona bir ?ill? vurdu. ?sa ona cavab verdi: «?g?r haqs?z dan??d?msa, haqs?z oldu?unu sübut et. ?g?r do?ru dedims?, onda M?ni n? üçün vurursan?» Xanan Onu ?l-qolu ba?l? halda ba? kahin Qayafan?n yan?na gönd?rdi. ?imon Peter bay?rda durub isinirdi. Ondan soru?dular: «Yoxsa s?n d? Onun ?agirdl?rind?ns?n?» O inkar edib «xeyr, deyil?m» söyl?di. Ba? kahinin qullar?ndan biri Peterin vurub qula??n? k?sdiyi adam?n qohumu idi. H?min qul «S?ni ba?çada Onunla birlikd? görm?dimmi?» dey? Peterd?n soru?du. Peter yen? inkar etdi. H?min anda xoruz banlad?.
?sa vali Pilat?n önünd?
Sonra Y?hudi ba?ç?lar? ?san? Qayafan?n yan?ndan vali saray?na apard?lar. S?h?r aç?l?rd?. Amma özl?ri vali saray?na girm?dil?r ki, murdar olmas?nlar v? Pasxa yem?yini yey? bilsinl?r. Ona gör? d? Pilat bay?ra, onlar?n yan?na ç?x?b dedi: «Bu Adam? n?d? ittiham edirsiniz?» Onlar Pilata cavab verdil?r: «?g?r bu Adam cinay?tkar olmasayd?, Onu s?n? t?slim etm?zdik». Pilat onlara dedi: «Onu siz götürüb öz Qanununuza gör? mühakim? edin». Y?hudi ba?ç?lar? Pilata dedi: «Bizim heç k?si edam etm?y? icaz?miz yoxdur». Onlar bel? dedil?r ki, ?san?n nec? bir ölüml? öl?c?yin? i?ar? ed?r?k söyl?diyi söz yerin? yetsin.
Birinci sor?u-sual
Pilat yen? vali saray?na girdi, ?san? ça??r?b Ona dedi: «Y?hudil?rin Pad?ah? S?ns?nmi?» ?sa cavab verdi: «S?n bunu özünd?nmi söyl?yirs?n, yoxsa ba?qalar? s?n? M?nim bar?md? dan??d?lar?» Pilat dedi: «M?g?r m?n Y?hudiy?m? S?ni Öz mill?tin v? ba?ç? kahinl?r m?n? t?slim etdi. Söyl?, n? etmis?n?» ?sa cavab verdi: «M?nim Pad?ahl???m bu dünyadan deyil. ?g?r M?nim Pad?ahl???m bu dünyadan olsayd?, xidm?tçil?rim Y?hudi ba?ç?lar?na t?slim edilm?m?yim üçün döyü??rdi, amma indi M?nim Pad?ahl???m buradan deyil». Pilat ona dedi: «Dem?k, S?n Pad?ahsan?» ?sa cavab verdi: «S?nin dediyin kimi M?n Pad?aham. M?n h?qiq?t bar?d? ??had?t etm?k üçün do?ulub dünyaya g?ldim. H?qiq?td?n olan h?r k?s M?nim s?sim? qulaq asar». Pilat Ona «H?qiq?t n?dir?» dedi.
M?sih v? ya Barabba
Bunu dey?nd?n sonra yen? bay?ra, Y?hudil?rin yan?na ç?x?b onlara dedi: «M?n Onda heç bir t?qsir görmür?m. Ax? sizd? bir ad?tdir ki, Pasxa zaman? m?n sizin üçün bir n?f?ri azad edir?m. ?ndi ist?yirsinizs?, sizin üçün Y?hudil?rin Pad?ah?n? azad edim?» Bunun cavab?nda onlar yen? ba??r?b dedi: «Bu adam? yox, Barabban? azad et!» Barabba is? bir quldur idi.
Qamç?lanma, tikanl? tac v? ikinci sor?u-sual
Onda Pilat ?san? apar?b qamç?latd?. ?sg?rl?r d? tikandan bir tac hörüb Onun ba??na qoydular v? Ona tünd q?rm?z? paltar geyindirdil?r. Onlar ?san?n yan?na g?lib «Y?hudil?rin Pad?ah? sa? olsun!» deyirdil?r v? Ona ?ill? vururdular. Pilat yen? bay?ra ç?x?b Y?hudil?r? dedi: «Budur, Onu bay?ra, sizin yan?n?za g?tirir?m ki, Onda bir t?qsir görm?diyimi bil?siniz». O zaman ?sa ba??nda tikandan tac, ?ynind? tünd q?rm?z? paltar bay?ra ç?xd?. Pilat onlara dedi: «O Adam budur!» Ba?ç? kahinl?r v? mühafiz?çil?r Onu gördükd? «Çarm?xa ç?k, çarm?xa ç?k!» dey? ba??rd?lar. Pilat onlara dedi: «Onu özünüz götürüb çarm?xa ç?kin, çünki m?n Onda bir t?qsir görmür?m». Y?hudil?r ona cavab verdil?r: «Bizim bir qanunumuz var, bu qanuna gör? O ölm?lidir, çünki Özünü Allah?n O?lu adland?r?r». Pilat bu sözü e?id?nd? daha da qorxdu. Yen? vali saray?na girib ?sadan soru?du: «S?n haradansan?» Amma ?sa ona cavab verm?di. Pilat Ona dedi: «M?n?mi cavab vermirs?n? Bilmirs?n ki, S?ni azad etm?y? yaxud çarm?xa ç?km?y? s?lahiyy?tim var?» ?sa ona cavab verdi: «?g?r s?n? yuxar?dan verilm?s?ydi, M?nim üz?rimd? heç bir s?lahiyy?tin olmazd?. Buna gör? d? M?ni s?n? t?slim ed?nin günah? daha böyükdür».
Pilat?n hökmü
Bundan sonra Pilat Onu azad etm?y? çal??d?, ancaq Y?hudil?r ba??r?b dedil?r: «?g?r bu Adam? azad ets?n, qeys?rin dostu deyils?n. Kim özünü pad?ah elan edirs?, qeys?r? qar?? ç?xm?? olur». Pilat bu sözü e?itdikd? ?san? bay?ra apard? v? ibranic? Qabbata, y?ni Da? dö??m? deyil?n yerd? hökm kürsüsün? oturdu. Pasxaya haz?rl?q günü idi. Alt?nc? saat rad?l?ri idi. Pilat Y?hudil?r? «Pad?ah?n?z budur!» dedi. Amma onlar «Yox, r?dd olsun, r?dd olsun! Onu çarm?xa ç?k!» dey? ba??rd?. Pilat onlardan soru?du: «Pad?ah?n?z?m? çarm?xa ç?kim?» Ba?ç? kahinl?r cavab verdil?r: «Qeys?rd?n ba?qa pad?ah?m?z yoxdur!» Onda Pilat ?san? çarm?xa ç?kilm?k üçün onlara t?slim etdi. ?sg?rl?r ?san? götürüb apard?lar.
?san?n çarm?xa ç?kilm?si
?sa çarm?x?n? Özü da??yaraq ibranic? Qolqota, y?ni «K?ll? yeri» adlanan yer? ç?xd?. Orada Onu v? ba?qa iki n?f?ri çarm?xa ç?kdil?r: biri ?san?n sa??nda, o biri is? solunda idi, ?sa da ortada idi. Pilat bir lövh? yaz?b onu çarm?x?n üstünd? asd?rd?. Orada bel? yaz?lm??d?: «Y?hudil?rin Pad?ah? Nazaretli ?sa». Y?hudil?rin bir çoxu bu lövh?ni oxudu, çünki ?san?n çarm?xa ç?kildiyi yer ??h?r? yax?n idi v? lövh?d? ibranic?, lat?nca v? yunanca yaz?lm??d?. Bunu görüb Y?hudi ba?ç? kahinl?ri Pilata dedil?r: «“Y?hudil?rin Pad?ah?” yox, “Özünü Y?hudil?rin Pad?ah? adland?ran” yaz». Pilat cavab verdi: «N? yazd?msa, yazd?m». ?sg?rl?r ?san? çarm?xa ç?kdikl?ri zaman Onun paltarlar?n? götürüb h?r ?sg?r üçün bir pay olmaqla dörd hiss?y? böldül?r. Tiki?siz v? ba?dan-aya?a toxunma olan köyn?yini götürdül?r. Onlar bir-birin? dedil?r: «Bunu c?rmayaq, pü?k ataq, gör?k kimin olur». Müq?dd?s Yaz?dak? «Aralar?nda paltarlar?m? bölü?dürdül?r, geyimim üçün pü?k atd?lar» sözü yerin? yetsin dey? ?sg?rl?r bunu etdil?r. ?san?n çarm?x? yan?nda anas?, anas?n?n bac?s?, Klopan?n arvad? M?ry?m v? M?cd?lli M?ry?m dayanm??d?. ?sa anas?n? v? onun yan?nda Öz sevimli ?agirdinin dayand???n? gördükd? anas?na dedi: «Ana, bu s?nin o?lundur!» Sonra is? ?agird? dedi: «Bu da s?nin anand?r!» H?min andan sonra ?agird onu öz evin? apard?.
?san?n ölümü
Daha sonra ?sa h?r ?eyin art?q tamam oldu?unu bil?r?k Müq?dd?s Yaz? tam yerin? yetsin dey? «Susad?m!» dedi. Orada ??rab sirk?si il? dolu bir qab qoyulmu?du. Bir süng?ri ??rab sirk?sin? bat?raraq züfaya tax?b ?san?n a?z?na yax?nla?d?rd?lar. ?sa ??rab sirk?sini dadd?. Sonra «tamam oldu» dedi v? ba??n? ?yib ruhunu tap??rd?. Haz?rl?q günü oldu?una gör? Y?hudi ba?ç?lar? Pilatdan çarm?xa ç?kil?nl?rin bald?rlar?n?n q?r?lmas?n? v? c?s?dl?rin götürülm?sini xahi? etdil?r. Onlar c?s?dl?rin ??nb? günü çarm?xda qalmas?n? ist?mirdil?r, çünki o ??nb? günü böyük bir bayram idi. Onda ?sg?rl?r g?lib ?vv?l ?sa il? çarm?xa ç?kil?n bir adam?n, sonra is? o biri adam?n bald?rlar?n? q?rd?lar. ?san?n yan?na g?l?nd? is? Onun art?q öldüyünü görüb bald?rlar?n? q?rmad?lar. Amma ?sg?rl?rd?n biri Onun böyrünü niz? il? de?di, o anda oradan qan v? su axd?. Bunu gör?n adam özü ??had?t edir v? onun ??had?ti do?rudur, sizin d? iman etm?yiniz üçün h?qiq?ti söyl?diyini bilir. Bunlar ona gör? oldu ki, Müq?dd?s Yaz?dak? «Onun bir sümüyü d? q?r?lmayacaq» sözü yerin? yetsin. Yen? ba?qa bir Yaz?da «b?d?nini de?dikl?ri ??xs? baxacaqlar» deyilir.
?san?n d?fni
Bundan sonra Arimateyal? Yusif Pilatdan ?san?n c?s?dini götürm?yi xahi? etdi. Yusif ?san?n ?agirdi idi, amma Y?hudi ba?ç?lar?ndan qorxdu?u üçün bunu gizli saxlay?rd?. Pilat ona izin verdi v? Yusif g?lib ?san?n c?s?dini götürdü. Vaxt? il? gec? ik?n ?san?n yan?na g?l?n Nikodim d? g?lib yüz litraya? q?d?r qar???q mirra v? ?zvay g?tirdi. ?san?n c?s?dini götürüb Y?hudil?rin d?fn ad?tin? uy?un olaraq ?tirl?rl? birg? k?tan bezl?r? sar?d?lar. ?san?n çarm?xa ç?kildiyi yerd? bir ba?ça, bu ba?çan?n içind? d? h?l? heç k?sin qoyulmad??? t?z? bir q?bir var idi. Q?bir yax?nda oldu?una gör? ?san?n c?s?dini oraya qoydular, çünki o gün Y?hudil?rin Haz?rl?q günü idi.
T?fsir
?zablar ?ncilinin m?tni bir ba?da ba?lay?r v? dig?rind? bitir. ?g?r Ad?m v? H?vva ita?tsizlikl?rin? gör? ba?dan qovulmu?dularsa, o zaman M?sih – yeni insan - Öz ita?tin? gör? ba?a yenid?n daxil olur. ?sada insan bir daha Haqq-Taalan?n “sur?tin? v? b?nz?rin?” tam uy?un g?l?n q?dim v? ilkin göz?lliyin? qovu?ur. S?mavi Atas?na ita?t ed?r?k, ?sa ruhunu verir v? Atadan ald??? missiyan? yerin? yetirir. Bütün gözl?r Böyrü De?il?n? çevril?c?k, çünki Onun böyründ?n axan su v? qan ?b?di m?rh?m?t v? sülh m?nb?yin? çevril?c?kdir. Bu gün biz Çarm?xa yax?nla?ma?a v? onu t?vazökarl?qla öpm?y? ça??r?lm???q: g?lin bunu yaln?z ?san?n ür?yimizin suallar?na, h?yat?m?z?n ç?tinlikl?rin? cavab verdiyini d?rk ed?r?k ed?k. Bizim yan?m?zda O?lu ?san? heç vaxt t?rk etm?y?n v? buna gör? d? çarm?xlar?m?z?n alt?nda Onunla birlikd? olma??m?za köm?k ed? bil?n Müq?dd?s M?ry?m var.