杏MAP导航

MÜQ?DD?S PASXA ÜÇGÜNLÜYÜ

Müq?dd?s Pasxa Üçgünlüyü (lat?nca Sacrum Triduum Paschale) bütün liturgiya ilinin q?lbi v? xristian ibad?tinin zirv?sidir. O, Müq?dd?s Cüm? Ax?am? gününün ax?am?ndan, "R?bbin Son ?am Süfr?si"-nin Messas? il? ba?lay?r. Bu Messa zaman? biz ?san?n ?zablar?ndan önc? keçirdiyi Sirrli ?am Süfr?sinin,  Yevxaristiyan?n v? ke?i?liyin t?sis edilm?sinin xatir?sini qeyd edirik.   ?zablar Cüm?si -  Çarm?x, sükut v? s?cd? günüdür. Bu Allah?n h?r bir insana olan f?dakar m?h?bb?tinin zaman?d?r. Müq?dd?s ??nb? ?agirdl?rin ça?q?nl?q günüdür: ?sa m?zarda yat?r. Bununla bel?, M?ry?m Anan?n iman? Onun ümidsiz k?d?r? qap?lmas?na imkan vermir. Bel?likl?, Müq?dd?s ??nb?nin zülm?tind? Pasxan?n i???? görünm?y? ba?lay?r. R?bb h?qiq?t?n dirildi! Pasxa - R?bbin Dirilm?si ?r?f?si ibad?ti il? ba?a çatan Pasxa Üçgünlüyünün kulminasiya nöqt?sidir. Bu liturgiyada, ??nb? gününün k?d?rind?n sonra sevincli bir x?b?r yay?l?r: M?sih "aram?zda ya?ay?r" (Papa XII Pius).

S?RRL? ?AM SÜFR?S?N?N XAT?R?S?

R?bbin ?am Süfr?sinin Messas? il? Pasxa Üçgünlüyü t?nt?ni ??kild? ba?lay?r; bu Messada ?san?n Yevxaristiya v? Ke?i?lik Sakramentl?rini (Sirrl?rini) t?sis etdiyi v? ?agirdl?rin? -  “M?n sizi sevdiyim kimi siz d? bir-birinizi sevin” (Y?hya 13:34)  m?h?bb?t ?mrini verdiyi Son ?am Süfr?sinin xatir?si qeyd olunur. Daha sonra ?sa onlar?n ayaqlar?n? yudu: bu son jestin xatir?sin? liturgiyada ayaqlar?n yuyulmas? ayini n?z?rd? tutulub. Kardinal Karlo Mariya Martini yaz?r: "Müq?dd?s Cüm? Ax?am?n?n bu ax?am?nda qeyd etdiyimiz R?bbin Son ?am Süfr?si h?mi?? h?y?can, t??ccüb v? heyr?t do?urur. Ax? ?sa, bizi bu dünyadak? h?yatndan ay?ran v? ?lahi H?yat?n sirrin? q?rq ed?n Yevxaristiyan? m?hz h?min ?am Süfr?sind? t?sis etdi. M?sih Öz B?d?nini v? Qan?n? ??rq dünya ya?as?n dey? qurban verir. Yevxaristiyada Pasxan?n tarixi hadis?si, h?r Müq?dd?s Messada, burada v? indiki zamanda biz? çatm?? olur. Bel?likl?, ?san?n ??xsiyy?ti v? Atan?n Ona h?val? etdiyi missiyan? yerin? yetir?r?k yer üzünd?ki h?yat? zaman? etdiyi h?r ?ey Yevxaristiyada bizim yem?yimiz? v? içm?yimiz? çevrilir. (...) Lakin Evxaristiya t?kc? keçmi?in xatir?si v? yeni ?hdin indiki zamanda t?c?ssümü deyil. O h?m d? ?b?diyy?t? aç?lan qap?d?r. Ba?qa sözl? des?k, Yevxaristiya bizd? S?ma arzusunu oyad?r. O, bizi azadl?q v? s?ad?t dol?unlu?u olan v? ölüm qorxusunu aradan qald?ran Allahda gizli h?yat? ya?ama?a t??viq edir".

B?R?NC? OXUNU? Ç?x?? 12,1-8.11-14

Misir torpa??nda R?bb Musaya v? Haruna dedi: «Bu ay sizin üçün ilin ilk ay? olacaq. Bütün ?srail icmas?na söyl?yin: qoy bu ay?n onuncu gününd? h?r k?s öz ail?si üçün bir quzu, h?r ev üçün bir quzu götürsün. ?g?r bir adam?n ail?si bir quzu üçün sayca azd?rsa, qoy o adam evin? yax?n qon?usu il? birg? bir quzu götürüb insanlar?n say?na, h?r k?sin yey?c?yin? gör? bölsün. Özünüz? birillik qüsursuz erk?k heyvan götürün: ya qoyunlardan bir to?lu yaxud keçil?rd?n bir ç?pi? olsun. Onu ay?n on dördüncü günün? q?d?r saxlay?n. Qoy ax?amça?? bütün ?srail icmas?n?n camaat? onu k?ssin. Qurban?n qan?ndan götürüb onu yey?c?kl?ri evin qap?s?n?n h?r iki yan taxtas?na v? üst dir?yin? sürtsünl?r. Qoy h?min gec? onun ?tini yesinl?r; ?ti odda bi?irib mayas?z çör?k v? ac? göy?rti il? yesinl?r. Onu bel? yeyin: beliniz qur?anm??, çar?qlar?n?z aya??n?zda v? d?y?n?yiniz ?linizd? olsun, onu t?l?sik yeyin. Bu, R?bbin Pasxas?d?r. M?n is? o gec? Misir torpa??ndan keç?c?y?m. Misir torpa??nda olan h?m insanlar?n bütün ilk o?ullar?n?, h?m d? heyvanlar?n bütün ilk balalar?n? öldür?c?y?m. Bütün Misir allahlar?na da c?za ver?c?y?m. R?bb M?n?m. Sizin oldu?unuz evl?r üz?rind?ki qan sizin üçün ?lam?t olacaq. Qan? gör?nd? yan keç?c?y?m v? Misir ölk?sini c?zaland?rd???m zaman siz? m?hvedici b?la g?lm?y?c?k. Bu gün sizin üçün xatir? günü olacaq v? onu R?bb üçün bayram ed?c?ksiniz. N?sild?n-n?sl? ?b?di qayda olaraq onu bayram edin.

T?fsir

R?bbin Son ?am Süfr?sinin Xatir?si Messas?n?n liturgiya oxunu?lar? bu günün müxt?lif aspektl?rini t?msil edir: Birinci oxunu?  - Ç?x?? t?crüb?si, y?ni Misir köl?liyind?n ç?x?? haqq?ndad?r; ?kinci oxunu? y?hudil?rin Misird?n ç?x??lar?n? xat?rladan Pasxa bayram? kontekstind? qeyd olunan ?san?n Son ?am Süfr?si haqq?ndad?r; n?hay?t, ?ncil Son ?am Süfr?sinin sonunda ayaqlar?n yuyulmas?n? xat?rlad?r. Liturgiya, illik "ayin" hal?na g?l?n Ç?x?? hadis?sini günd?m? g?tirir: quzu qurban?, qap?n?n dir?kl?rin? qan?n s?pilm?si, ilk b?hr?l?rin v? mayas?z çör?yin t?qdim edilm?si. Bütün bu t?f?rrüatlar qurtulu? hadis?sini qeyd etm?k v? bütün n?sill?r? xat?rlatmaq m?qs?di da??y?r ki, Allah heç vaxt Öz ??xalq?n? t?rk etmir v? h?mi?? onlar?n b?l?dçisi v? xilaskar? kimi ç?x?? edir. Bütün bunlar xalq? h?yat?n s?hras?ndan, V?ftiz çay?ndan v? Çarm?x qurban?ndan keçir?n yeni Musan?n - ?san?n g?li?in? haz?rlay?r. Çarm?x qurban? il? Allah?n Quzusu insanlar? günah v? ölümd?n azad edir, V?d edilmi? diyara, S?maya yol aç?r.

?K?NC? OXUNU? 1 Kor 11, 23-26

Çünki siz? çatd?rd???m bu x?b?ri R?bbin Özünd?n q?bul etmi??m: R?bb ?sa Ona x?yan?t edildiyi gec? ?lin? çör?k götürdü, ?ükür edib onu böldü v? dedi: «Bu M?nim sizin üçün veril?n b?d?nimdir. Bunu M?ni xat?rlamaq üçün edin». El?c? d? ax?am yem?yind?n sonra kasan? götürüb dedi: «Bu kasa M?nim qan?mla ba?lad???m Yeni ?hddir. Bunu h?r d?f? iç?nd? M?ni xat?rlamaq üçün edin».  Çünki h?r d?f? bu çör?yi yey?nd? v? bu kasadan iç?nd? siz R?bbin g?li?in?d?k Onun ölümünü b?yan edirsiniz.

T?fsir

?g?r Birinci Oxunu?da h?r il qeyd olunan “ayin”? çevril?n Misir köl?liyind?n qurtulu? haqq?nda dü?ünürdüks?, müq. Paulun Korinflil?r? m?ktubundan olan hiss? Allah?n Quzusu - ?san?n Özünü bizim üçün f?da etdiyi Son ?am Süfr?sinin “xatir?si/ritual?n?” t?qdim edir. Yeni ?hd bizim üçün Özünü qurban ver?n Allah?n h?qiqi Quzusu ?san?n qan? il? möhürl?nib. V? bu ?hd yeni oldu?undan, bizim h?yatda davran???m?z da yeni olmal?d?r ki, M?sihin B?d?ni v? Qan? il? qidalananlar Xilaskar?n m?h?bb?tinin etibarl? ?ahidi ola bilsinl?r.

?NC?L  Y?hya 13, 1-15

Pasxa bayram? ?r?f?si idi. ?sa art?q bu dünyadan ayr?l?b Atan?n yan?na ged?c?yi m?qam?n g?ldiyini bilirdi. O, dünyada Özün? m?xsus olanlar? h?mi?? sevmi?di v? ax?ra q?d?r d? sevdi. Ax?am yem?yi zaman? iblis art?q Ona x?yan?t etm?k fikrini ?imon ?skaryot o?lu Y?hudan?n ür?yin? qoymu?du. ?sa Atan?n h?r ?eyi Onun ixtiyar?na verdiyini, Allahdan g?ldiyini v? Allah?n yan?na qay?daca??n? bilirdi. O, süfr?d?n qalx?b üst paltar?n? bir yana qoydu v? bir d?smal götürüb belin? ba?lad?. Sonra l?y?n? su töküb ?agirdl?rin ayaqlar?n? yuma?a v? belin? ba?lad??? d?smalla silm?y? ba?lad?. ?sa ?imon Peter? yax?nla?anda o, ?saya «Ya R?bb, S?nmi m?nim ayaqlar?m? yuyacaqsan?» dedi. ?sa cavab?nda ona dedi: «M?nim n? etdiyimi s?n indi bilm?zs?n, amma sonra anlayacaqsan». Peter Ona dedi: «M?nim ayaqlar?m? heç vaxt yumayacaqsan!» ?sa ona cavab verdi: «?g?r s?ni yumasam, M?nim yan?mda yerin olmaz».  ?imon Peter Ona dedi: «Ya R?bb, t?kc? ayaqlar?m? deyil, ?ll?rimi v? ba??m? da yu». ?sa ona dedi: «Çimmi? adam üçün t?kc? ayaqlar?n? yumaq kifay?tdir, çünki ba?dan-ba?a t?mizdir. Siz d? t?mizsiniz, amma ham?n?z yox». Çünki Ona kimin x?yan?t ed?c?yini bilirdi, buna gör? d? «ham?n?z t?miz deyilsiniz» söyl?di. ?sa onlar?n ayaqlar?n? yuduqdan sonra paltar?n? geyindi v? yen? süfr?y? oturaraq onlara dedi: «M?nim siz? n? etdiyimi bilirsinizmi? Siz M?ni “Mü?llim” v? “R?bb” dey? ça??r?rs?n?z v? do?ru deyirsiniz, çünki M?n el? Oyam. ?ndi ki M?n R?bb v? Mü?llim oldu?um halda sizin ayaqlar?n?z? yudum, siz d? bir-birinizin ayaqlar?n? yumal?s?n?z. Çünki siz? nümun? göst?rdim ki, M?nim siz? etdiyimi siz d? bir-biriniz? ed?siniz.

T?fsir  

?san?n Yevxaristiyan? t?sis etdiyi Son ?am Süfr?si imanl? insan? ba?qalar?na xidm?t etm?y?  t??viq edir. Müq?dd?s Müjd?çi Y?hya bu hadis?nib bir an?n? bel? qaç?rmamaq üçün, t?f?rrüatlar? sanki “yava? ç?kili?d?” t?svir edir. ?sa “süfr?d?n qalxd?”: ax? biz bir ritual? rutin? çevir? bilm?rik! O, “üst paltar?n? bir yana qoydu”: çünki göyd? bir Ata var v? biz ham?m?z qarda??q, b?rab?rik. Heç kim ba?qalar?ndan üstün oldu?unu iddia ed? bilm?z. O, “d?smal götürüb belin? ba?lad?”: görünür, bu, ?san?n istifad? etdiyi yegan? liturgiya libas?d?r! "V? ?agirdl?rin ayaqlar?n? yuma?a ba?lad?": bu ad?t?n xidm?tçinin qonaqlara qar?? etdiyi ?eydir. M?sih Özünü t?vazökar bir qula çevirir: “M?n R?bb v? Mü?llim oldu?um halda sizin ayaqlar?n?z? yudum, siz d? bir-birinizin ayaqlar?n? yumal?s?n?z. Çünki siz? nümun? göst?rdim”. Biz? t?kc? “Xilaskar?n xatir?sin?  çör?k v? ??rab? q?bul edin” deyilm?yib, h?m d? “bir-birinizin ayaqlar?n? yuyun”, y?ni “bir-birinizi sevin v? bir-biriniz? xidm?t edin” deyilib.